• 

῾Ομιλία
Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος & ῾Υμηττοῦ  Δανιήλ
Πρός τούς μαθητές καὶ τὶς μαθήτριες
τοῦ Πρώτου Γυμνασίου Βύρωνος
Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί ῾Υμηττοῦ Δανιήλ.

Παρασκευή 18 Μαρτίου 2005

Αἴθουσα Δημοτικοῦ Κινηματογράφου «ΝΕΑ ΕΛΒΕΤΙΑ» ΒΥΡΩΝΑΣ.

᾿Αγαπητά μου παιδιά,

Εὐχαριστῶ ἀπὸ τὴν καρδιά μου διότι μὲ ἐκαλέσατε στὴν ἐκδήλωσι αὐτὴ νὰ σᾶς ὁμιλήσω, νὰ καταθέσω τὶς ἀπόψεις μου καὶ τοὺς προβληματισμούς μου ἐπὶ τῶν τριῶν αὐτῶν σημαντικῶν θεμάτων, ποὺ σᾶς ἐνδιαφέρουν.

Α. Τὸ πρῶτο θέμα εἶναι τὸ Σύνταγμα τῆς Εὐρωπαϊκῆς ῾Ενώσεως.

῾Η Βουλὴ τῶν ῾Ελλήνων θὰ κληθεῖ νὰ ἐπικυρώσει «Τὸ Σχέδιο Συνθήκης γιὰ τὴν θέσπιση τοῦ Συντάγματος τῆς Εὐρώπης». ῾Η ἐπικύρωση στὸ ἐγγὺς μέλλον, ἴσως καὶ τὴν ἑπόμενη ἑβδομάδα, αὐτοῦ τοῦ κειμένου θὰ ἐγκαινιάσει στὴν οὐσία τὴν νέα περίοδο τῆς ἱστορίας τῶν λαῶν καὶ τῶν πολιτῶν τῆς Εὐρώπης. Σεῖς οἱ νέοι θὰ ζήσετε κυρίως σ’ αὐτὲς τὶς συνθῆκες κι ἐμεῖς οἱ μεγαλύτεροι λιγότερο.

Πρὶν καταθέσω μερικὲς σκέψεις μου θεωρῶ, ὅτι εἶναι χρήσιμο νὰ ὑπενθυμίσω.

῾Η ἀνάγκη γιὰ τὴν θέσπιση ἑνὸς Εὐρωπαϊκοῦ Συντάγματος τονίσθηκε τὸ πρῶτον στὴ Συνέλευση τῆς Μαδρίτης τὸ 2000.

Τὸ Εὐρωπαϊκὸ Συμβούλιο, ποὺ συνῆλθε στὸ ἃὰὰὂὸὃ τοῦ Βελγίου τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2001, ἀπεφάσισε νὰ συστήσει μία Συνέλευση μὲ σκοπὸ νὰ ἐκπονήσει, νὰ φτιάξει, ἕνα Σχέδιο Συντάγματος γιὰ τὴν Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση.

῾Η Συνέλευση ἐπεξεργάστηκε τὸ Σχέδιο μὲ τὴν δημοκρατικὴ διαδικασία τοῦ διαλόγου. ᾿Εργάστηκαν ᾿Επιτροπές. ῎Εγιναν εἰσηγήσεις. ᾿Αντηλλάγησαν ἀπόψεις. ῾Ο διάλογος αὐτὸς ἀποτυπώθηκε σὲ δεκάδες ἐγγράφων καὶ κειμένων. ῞Οπως ἐξηγεῖ ὁ τ. Πρόεδρος τοῦ Εὐρωπαΐκοῦ Κοινοβουλίου Ρὰὦ ἒ῏ἷ «ἡ Εὐρωπαϊκὴ Συνέλευση ἐπὶ δεκαεπτὰ μῆνες ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ ῢὰ῝ὐἶὗ ὒἂὖὴὰἶὶ ὶ’ Εὖὦὰἂὃὼ ἐργάσθηκε γιὰ νὰ συνθέσει ἕνα κείμενο, ὥστε νὰ λειτουργήσει ἀποτελεσματικὰ καὶ δημοκρατικὰ ἡ Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση τῶν 25 ἢ περισσοτέρων κρατῶν-μελῶν μὲ τρόπο σαφῆ καὶ κατανοητὸ γιὰ τοὺς πολίτες της».

Οἱ ἐργασίες τῆς Συνελεύσεως κατέληξαν στὴν ἐκπόνηση ἑνὸς Σχεδίου Συνθήκης γιὰ τὴν θέσπιση Συντάγματος τῆς Εὐρώπης. Τό κείμενο τοῦ Σχεδίου συγκέντρωσε εὐρεία συναίνεση στὴν Σύνοδο τῆς ῾Ολομέλειας τῆς 13 ᾿Ιουνίου 2003 στὴ Χαλκιδική. Αὐτὸ τὸ κείμενο ὑπέβαλε στὶς 20 ᾿Ιουνίου 2003 ὁ Πρόεδρος ῢὰ῝ὐἶὗ ὒἂὖὴὰἶὶ ὶ’ Εὖὦὰἂὃὼ καὶ οἱ ᾿Αντιπρόεδροι ἒ῟῝ἂὰὃ῏ Αἣἣὰὦ῏ & Ζὸὰὃ-ἃ῟ὸ ἲὸ῍ὰὸὃὸ στὸ Εὐρωπαϊκὸ Συμβούλιο τῆς Θεσσαλονίκης «ἐξ ὀνόματος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συνέλευσης, μὲ τὴν προσδοκία ν’ ἀποτελέσει τὸ θεμέλιο τῆς μελλοντικῆς Συνθήκης γιὰ τὴν θέσπιση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συντάγματος».

῎Εχει ἀρχίσει ἡ διαδικασία στὴν ἁρμόδια Κοινοβουλευτικὴ ᾿Επιτροπή.

Εὑρισκόμαστε ἑπομένως πρὸ τῆς ἐπικυρώσεως αὐτοῦ τοῦ Σχεδίου ἀπὸ τὴν Βουλὴ τῶν ῾Ελλήνων.

Τί σημαίνει αὐτό;

1. ῾Ο κόσμος ἀλλάζει.

Μὲ τὴν ἐπικύρωση ἀφίνουμε πίσω μας ἕνα κόσμο, καὶ ἐννοῶ συνθῆκες καὶ τρόπους ζωῆς. Μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο ζήσαμε καὶ δημιουργήσαμε. Πετύχαμε τὰ ἐθνικά, κοινωνικά καὶ προσωπικὰ σχέδιά μας. Οἱ συνθῆκες ὅμως αὐτὲς τελείωσαν. Νέες συνθῆκες διαμορφώνονται. Νέες δομές. Νέες ἀρχές. ῾Ο κόσμος αὐτὸς ἔχει τὰ ἰδικά του γνωρίσματα, πλεονεκτήματα καὶ μειονεκτήματα. Δὲν εἶναι οὔτε καλὸς οὔτε κακός. Οὔτε εἶναι ὅλα δυσοίωνα, οὔτε κι ὅλα εὐοίωνα, εὔκολα ἢ δύσκολα.

Τίθεται ὅμως ἕνα ἐρώτημα. Οἱ νέες συνθῆκες εἶναι ὄντως νέες; ᾿Απ᾿ ὅσα γνωρίζω καὶ μπορῶ ν᾿ ἀντιλαμβάνομαι δὲν εἶναι νέες. Τότε γεννᾶται ἕνα νέο ἐρώτημα. ᾿Αλλὰ περί τίνος πρόκειται; ᾿Απαντῶ· Νομίζω ὅτι ὀργανώνουμε ἐκ νέου τὴν ζωή μας πάνω σὲ παλαιὰ δεδομένα, προσδοκώντας, ὅτι οἱ πολίτες τῆς Εὐρωπαϊκῆς ῾Ενώσεως, θὰ εὐημεροῦν, θὰ ἀναπτύσσονται καλλιεργοῦντες τὶς ᾿Επιστῆμες, τὰ Γράμματα, τὶς Τέχνες. Θὰ ζοῦν μὲ ἀσφάλεια καὶ δικαιοσύνη καὶ θὰ ἐπικρατεῖ εἰρήνη. Καὶ ἄλλα.

῾Ο νέος αὐτὸς σχεδιασμὸς θὰ εἶναι ἀποτελεσματικός ; ῎Ετσι ὁραματίζονται οἱ ἐμπνευστές. ᾿Εμεῖς συμμετέχουμε σ᾿ αὐτὸ τὸ διάλογο καὶ τὸν προβληματισμὸ μὲ τὶς ἀπόψεις καὶ τὴν πεῖρα μας καὶ προσπαθοῦμε, ἐφ᾿ ὅσον οἱ ἐξελίξεις αὐτὲς θὰ ἐπηρεάζουν στὸ μέλλον τὴν ζωή μας νὰ συμβάλουμε καταθέτοντες τὸν ἀγαθὸ καὶ ἐποικοδομητικὸ λόγο μας. Νὰ προσφέρουμε κι ἐμεῖς στὴν οἰκοδόμηση τοῦ νέου εὐρωπαϊκοῦ οἴκου.

2. ᾿Απαιτεῖται γνώση τῶν νέων κανόνων ζωῆς, προσαρμογή καὶ ἐνεργὸς συμμετοχὴ ἐπὶ ἴσοις ὅροις.

Μετὰ ἀπὸ αὐτά, ἀφοῦ στὸ μέλλον θὰ ζήσουμε σ᾿ ἕνα διαφορετικὸ περιβάλλον μὲ διαφορετικοὺς κανόνες ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ γνωρίζαμε, ὀφείλουμε γιὰ νὰ μὴ περιθωριοποιηθοῦμε νὰ γνωρίσουμε αὐτὸ τὸ περιβάλλον καὶ νὰ ἀρχίσουμε νὰ λειτουργοῦμε μὲ αὐτοὺς τοὺς κανόνες.

Στὸ σημεῖο ποὺ σήμερα βρισκόμαστε δὲν ἔχουμε δυνατότητες παρεμβάσεων καὶ ἀλλαγῶν, μόνο προσαρμογῶν καὶ ἐνεργοῦς συμμετοχῆς ἐπὶ ἴσοις ὅροις. Τὸ Σύνταγμα τῆς Εὐρώπης θὰ ρυθμίζει ὅλες τὶς περιοχὲς τῆς ζωῆς μας, στὶς ὁποῖες θὰ ἔχει ἀποφασιστικὴ ἁρμοδιότητα, κατὰ τὸ ἄρθρο 6, τὸ ὁποῖο ὁρίζει στὴν πρώτη παράγραφο ὅτι «τὸ Εὐρωπαϊκὸ Σύνταγμα καὶ οἱ κανόνες δικαίου ποὺ θεσπίζονται ἀπὸ τὰ ὄργανα τῆς ῞Ενωσης στὸ πλαίσιο ἄσκησης τῶν ἁρμοδιοτήτων τους ὑπερέχουν ἔναντι τοῦ δικαίου τῶν κρατῶν-μελῶν».

Τὸ κλειδὶ στὴν παράγραφο αὐτὴ γιὰ τὴν ἑρμηνεία της εὑρίσκεται στὶς λέξεις α) ὅτι «ὑπερέχουν» οἱ κανόνες δικαίου τῆς Εὐρωπαϊκῆς ῞Ενωσης ἔναντι τοῦ δικαίου τῶν Κρατῶν-μελῶν καὶ β) «στὸ πλαίσιο ἄσκησης τῶν ἁρμοδιοτήτων της».

Τὸ πρῶτο εἶναι σαφὲς. Τὸ δεύτερο σημαίνει, ὅτι ἡ Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση ἔχει ἁρμοδιότητα, ἐπειδὴ ἐμεῖς οἱ πολίτες τοῦ μέλους - κράτους παραχωρήσαμε καὶ ἀναγνωρίσαμε αὐτὴ τὴν ἁρμοδιότητα. Αὐτὸ θὰ συμβεῖ μὲ τὴν ἐπικύρωσι τοῦ Σχεδίου Συντάγματος ἀπὸ τὴν Βουλὴ τῶν ῾Ελλήνων.

Μὲ μερικὰ παραδείγματα θὰ ἀντιληφθοῦμε πῶς λειτουργεῖ αὐτὴ ἡ ἁρμοδιότητα· α) Στὴν ἀγροτικὴ πολιτικὴ δὲν θὰ δικαιώνονται μερικὰ συνθήματα συμπολιτῶν μας, τῶν ὁποίων τὴν ἀγωνία συμμερίζομαι, ὅπως «ὅλα τὰ μπαμπάκια, ὅλα τὰ λεφτά» ἢ «Τιμὲς ᾿Αθηνῶν καὶ ὄχι Βρυξελλῶν». β) ῍Η Στὴν ἀναπτυξιακὴ πολιτικὴ, ὅταν θὰ ἀντιταχθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις μας κατὰ τὴν κατανομὴ τοῦ Δ´ Κ.Π.Σ. καὶ κατὰ τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ Γ´ Κ.Π.Σ. οἱ νέες προτεραιότητες τῆς Εὐρωπαϊκῆς ῾Ενώσεως. γ) ῍Η στὴν ἐξωτερικὴ - ἀμυντικὴ πολιτικὴ, ὅταν θὰ διαπιστώσουμε ποιὸ ρόλο διαδραματίζει ἡ Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ καὶ τὶ σημαίνει «ἐγγύηση συνόρων».

Οἱ ἀποφάσεις θά λαμβάνονται μὲ προϋποθέσεις, ποὺ ἐμεῖς μέχρι σήμερα δὲν γνωρίζαμε οὔτε λαμβάναμε ὑπ᾿ ὄψι μας καὶ μὲ σκοποὺς εὐρύτερους καὶ διαφορετικοὺς ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ εἶχε μέχρι τώρα ἡ ἐθνικὴ πολιτική μας.

῾Η Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση διευρύνεται. ῾Ο ὁρίζοντάς της διευρύνεται. Τὰ προβλήματα διευρύνονται. Οἱ πολιτικὲς διευρύνονται. ᾿Εμεῖς μικραίνουμε καὶ χανόμαστε; Πολὺ ἢ λίγο;

3. Εἶμαι ῞Ελληνας καὶ ζῶ στὴν Εὐρωπαϊκὴ ῞Ενωση.

Στὸν κόσμο ποὺ ἀνατέλλει θὰ ζήσω μὲ τὴν ταυτότητά μου καὶ μὲ τὴν αὐτοσυνειδησία, ἡ ὁποία κι αὐτὴ διαμορφώνεται ἀπὸ δύο παράγοντες.

Πρῶτο εἶμαι ῞Ελληνας μὲ ὅσα εἶναι φορτωμένη αὐτὴ ἡ ἔννοια καὶ καλὰ καὶ κακά. ῍Ας κρατήσουμε τὰ καλά, τὶς ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ μας, τὴν ἱστορία μας, τὴ γλώσσα μας, τοὺς προγόνους μας, τὶς θυσίες τους, τοὺς ἀγῶνες τους, τοὺς καϋμούς τους, τὴν προσφορά τους στὰ Γράμματα, στὴν Τέχνη, στὸν πολιτισμό, τὴν συνεισφορά τους στοὺς κοινοὺς ἀγῶνες τῶν λαῶν καὶ τὴν προσφορά τους στὸν κόσμο καὶ στὴν οἰκουμένη. Μέσα σ᾿ αὐτὴ τὴν ταυτότητα θέση ἔχει καὶ ἡ θρησκευτικὴ πίστη καὶ ἡ ᾿Εκκλησία μας, οἱ παραδόσεις μας, ὁλόκληρη ἡ πνευματικὴ κληρονομιά μας. ᾿Εξ ἄλλου ἡ ῞Ενωση σέβεται τὴν ἐθνικὴ ταυτότητα.

᾿Αλλὰ εἶμαι καὶ Εὐρωπαῖος, ζῶ μὲ ἄλλους λαούς. Σέβομαι τὴν ἱστορία τους, τὴν παράδοσί τους. Μετέχω στὶς ἀγωνίες τῶν ἄλλων. ᾿Εργάζομαι μαζί τους. ᾿Αγωνίζομαι μαζί τους. ῾Οραματίζομαι τὸ κοινὸ αὔριο καὶ κοπιάζω γι αὐτό.

Τὸ Σύνταγμα τῆς Εὐρώπης εἶναι ὁ καμβᾶς πάνω στὸν ὁποῖο θὰ ὑφαίνουμε μὲ ἐπιμέλεια τὴν ζωή μας. ῾Ο καμβᾶς εἶναι δεδομένος. ᾿Απὸ μᾶς ἀπαιτεῖται ἡ ἐπιμέλεια, ἡ ἔμπνευση, ἡ ἐργατικότητα καὶ ἡ ὑπευθυνότητα.

Β´ Τὸ δεύτερο θέμα εἶναι ὁ ἀγῶνας κατὰ τοῦ ρατσισμοῦ ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἡμέρας κατὰ τοῦ ρατσισμοῦ.

Γιὰ νὰ συμβάλω σ᾿ αὐτὴ τὴν κοινὴ προσπάθεια ποὺ καταβάλλεται ἀπὸ ὅλους μας, γιὰ νὰ ἀποδεχθοῦμε τοὺς ξένους, θὰ σᾶς θυμίσω ἐνδεικτικὲς βασικὲς διδασκαλίες τῆς ῾Αγίας Γραφῆς καὶ συμπεριφορὲς τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ὁ Κύριός μας κι ὁ Διδάσκαλός μας, οἱ ὁποῖες διαμορφώνουν τὴν στάση καὶ τὴν συμπεριφορὰ τῶν πιστῶν ἀπένταντι τοὺς ξένους.

*

Στὴν ῾Αγία Γραφὴ διακρίνουμε ξένους τριῶν κατηγοριῶν·

Στὴν πρώτη κατηγορία ἀνήκουν οἱ ξένοι, οἱ ὁποῖοι ἐγκαθίστανται σὲ ἕνα ἄλλο τόπο, ἐπειδὴ ἀναζητοῦν καλύτερες συνθῆκες γιὰ νὰ ζήσουν καὶ δὲν ἐνδιαφέρονται γιὰ νὰ ἀφομοιωθοῦν ἀπὸ τοὺς ἄλλους πολίτες κατοίκους τοῦ τόπου. Θέλουν περισσότερο νὰ μείνουν μὲ τὴν ταυτότητά τους καὶ τὶς ἀρχές τους, τὴν θρησκεία τους καὶ τὴν γλῶσσα τους.

Στὴν δεύτερη κατηγορία ἀνήκουν οἱ ξένοι, ποὺ μεταναστεύουν σὲ μιὰ ἄλλη χώρα, ἀλλὰ ποὺ ἐνδιαφέρονται νὰ δεχθοῦν τὶς ἀξίες καὶ τὸν πολιτισμὸ τῶν πολιτῶν ποὺ ζοῦν στὴ χώρα καὶ σιγά-σιγά, σταδιακά, ἀφομοιώνονται.

Στὴν τρίτη κατηγορία ἀνήκουν οἱ ξένοι, ποὺ εἶναι περαστικοὶ ἀπὸ ἕνα τόπο. Προσωρινὰ διαμένουν καὶ θὰ φύγουν ἢ θὰ ἐπιστρέψουν στὴ χώρα τους ἢ θὰ ἀναζητήσουν τόπο κατοικίας σ᾿ ἄλλη χώρα.

*

῾Η Νομοθεσία τοῦ Θεοῦ προβλέπει καὶ γιὰ τὶς τρεῖς κατηγορίες τῶν ξένων. Τοὺς νόμους αὐτοὺς μποροῦμε νὰ τοὺς κατατάξουμε σὲ 4 κατηγορίες·

Στὴν πρώτη κατηγορία ἀνήκουν οἱ νόμοι π. χ. τοὺς ὁποίους ὑποχρεοῦντο οἱ ᾿Ισραηλίτες νὰ τηροῦν ἀπέναντι τῶν ξένων, ὅπως νόμοι ἀγάπης, ἀνοχῆς, σεβασμοῦ, συμπαραστάσεως, καὶ δικαιοσύνης.

Στὴ δεύτερη κατηγορία ἀνήκουν οἱ νόμοι, τοὺς ὁποίους ὑποχρεοῦντο νὰ τηροῦν οἱ ξένοι σεβόμενοι τὸν πολιτισμὸ, τὴν θρησκεία καὶ τὶς ἀξίες τῶν πολιτῶν, οἱ ὁποῖοι τοὺς ἐδέχοντο στὸν τόπο τους.

Στὴν τρίτη κατηγορία οἱ νόμοι, οἱ ὁποῖοι τιμωροῦσαν τοὺς ᾿Ισραηλίτες, ὅταν ἐπίεζαν καὶ καταδυνάστευαν τοὺς ξένους.

Στὴν τετάρτη κατηγορία οἱ νόμοι πρόνοιας γιὰ τοὺς ξένους.

*

Μὲ τὰ θαύματά Του ὁ Κύριος ἔδειξε, ὅτι ὁ Θεὸς προνοεῖ γιὰ τὰ δημιουργήματά Του χωρὶς διακρίσεις οὔτε κἂν ἠθικὲς, ὅπως δηλώνει ὁ συγκλονιστικὸς καὶ ἀφοπλιστικὸς λόγος Του ὅτι ὁ Θεὸς «ἀνατέλλει τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. ε´ 45).

Μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου (Λουκ. ι´ 30-37) ἀπάντησε στὸ ἐρώτημα «ποῖος ἐστὶ πλησίον τοῦ ἀνθρώπου» καὶ στὴ συζήτηση, ποὺ εἶχε μὲ τὴν Σαμαρείτιδα (᾿Ιωάν. δ´ 5-29) ἀνέπτυξε τὴν θεολογία γιὰ τὴν κατάργηση τῶν διακρίσεων ἀπὸ τὶς θρησκευτικὲς ἀπόψεις καὶ ἄλλες καταστάσεις.

*

῾Ο ᾿Απόστολος Παῦλος δίδαξε, ὅτι ὁ Χριστὸς κατάργησε κάθε ἀφορμὴ διακρίσεως καὶ ἀντιθέσεως τῶν ἀνθρώπων. «Οὐκ ἔνι ᾿Ιουδαῖος οὐδὲ ῞Ελλην, οὔκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, βάρβαρος, Σκύθης, οὔκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ» (Γαλ. γ´ 28, Κολοσ. γ´ 11).

*

Οἱ Πατέρες μας διεκήρυξαν τὴν παγκοσμιότητα, τὴν καθολικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας, ἐφ᾿ ὅσον ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μετέχουμε ἐξ ἴσου στὴ δωρεὰ τοῦ Θεοῦ καὶ στὴ σωτηρία.

*

Γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς ὁ ἄλλος εἶναι εἰκόνα Θεοῦ, τὴν ὁποία ὀφείλουμε νὰ σεβόμαστε καὶ νὰ διακονοῦμε ἄνευ ὅρων καὶ προϋποθέσεων, κατὰ τὸν λόγον τοῦ Κυρίου «ξένος ἤμην καὶ οὐ συνηγάγετέ με» (Ματθ. κε´ 43).

Γ´. Καὶ τώρα γιὰ τὸ τρίτο θέμα τοῦ ὶ῏ἆἂὃὼ.

῎Ισως διερωτᾶσθε· τί μπορεῖ νὰ σᾶς πεῖ ἕνας θεολόγος, ἢ ἕνας ᾿Επίσκοπος γι αὐτὸ τὸ τόσο σύγχρονο θέμα;

Κι ὅμως· ῞Οταν ἄρχισα νὰ σκέπτομαι αὐτὸ τὸ θέμα μοῦ ἦλθε στὸ νοῦ ἡ διήγησι τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστή Ματθαῖο. Γράφει·

«Καὶ ἐλθόντες (οἱ στρατιῶτες) εἰς τόπον λεγόμενον Γολγοθᾶ, ὅ ἐστι κρανίου τόπος ἔδωκαν αὐτῷ (τῷ Χριστῷ) πιεῖν ὄξος μετὰ χολῆς μεμιγμένου· καὶ γευσάμενος οὐκ ἤθελε πιεῖν· σταυρώσαντες δὲ αὐτόν Ϝ » (κζ´ 33-34).

Μὲ τὴν δύναμη τῆς ἑρμηνείας θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἀποκρυπτογραφήσουμε καὶ νὰ ἀνακαλύψουμε ὅσα μᾶς ἐνδιαφέρουν.

«῾Η καταπληγωμένη ἐκ τῶν μαστιγώσεων ράχη τοῦ ᾿Ιησοῦ, ἐφαπτομένη καὶ κατ᾿ ἐλάχιστον τοῦ ξύλου ὑπὸ δριμυτάτων πόνων ἠρεθίζετο. Πρὸς βιαίαν ὅμως ἐξουδετέρωσιν πάσης ἀντιστάσεως καὶ διὰ νὰ ἀμβλύνουν τὴν αἴσθησιν τῶν πόνων τοῦ καταδίκου, προσεφέρετο συνήθως εἰς αὐτὸν κατ᾿ ἀρχαίαν συνήθειαν καθὼς καὶ εἰς τοὺς πολυπενθοῦντας καὶ σφόδρα λυπημένους ποτόν τι ἐνδυναμωτικὸν συγχρόνως καὶ ναρκωτικόν.

῾Ο Σοφὸς Σολομὼν λέγει· «δίδοτε μέθην τοῖς ἐν λύπαις καὶ οἶνον πίνειν τοῖς ἐν ὀδύναις, ἵνα ἐπιλάθωνται τῆς πενίας καὶ τῶν πόνων μὴ μνησθῶσιν ἔτι» (Παροιμ. Σολομ. κδ´, 6-7). Τοῦτο παρεσκεύαζον συνήθως ἐκ συμπαθείας πρὸς τὸν πάσχοντα φιλάνθρωποι δέσποιναι ἀντιστοιχοῦσαι ἴσως πρὸς τὰς ὀνομαζομένας παρὰ τοῖς Λατίνοις ἀδελφὰς τοῦ ἐλέους. Αὗται ἐξ αἰσθήματος συμπαθείας πρὸς τοὺς καταδίκους παρεσκεύαζον τοῦτο καὶ προσήρχοντο καὶ ἐπότιζον αὐτοὺς καθ᾿ ἣν ὥραν ἔμελλον νὰ προσηλωθοῦν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ.

Καὶ εἰς τὸν Χριστὸν τώρα προσφέρεται τὸ ποτὸν αὐτό. Εἶναι οἶνος ἐσμυρνισμένος, ὅπως τὸν ὀνομάζει ὁ Εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος (ιε´ 23), δηλ. οἶνος ἀναμεμειγμένος μὲ σμύρναν1 καὶ ἀρωματισμένος. ᾿Αλλὰ καὶ ὄξος μετὰ χολῆς ζώου ἀναμεμειγμένος, ὅπως χαρακτηρίζει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος (κζ´ 34) ἀποβλέπων εἰς τὴν πικρὰν γεῦσιν τοῦ ποτοῦ ἢ καὶ εἰς ἄλλο ναρκωτικὸν συστατικόν, τὸ ὁποῖον εἶχε προστεθῆ εἰς τὸ ἀρωματισμένον μεῖγμα, ἵνα καταστῇ δραστικώτερον καὶ ἐπιφέρῃ περισσοτέραν νάρκην εἰς τὸν φρικωδῶς πάσχοντα κατάδικον.

Μόλις ὅμως ὁ Χριστὸς ἐγεύθη τὰς πρώτας σταγόνας τοῦ περιεχομένου «οὐκ ἤθελε πιεῖν» (Ματθ. κζ´ 34). ᾿Αρνεῖται καὶ τὴν ἀνακούφισιν αὐτὴν καὶ προτιμᾷ νὰ μείνῃ μὲ τὰ χείλη κατάξηρα καὶ τὰ σπλάγχνα καιόμενα. ᾿Ενῷ οἱ δύο λῃσταὶ πιθανὸν νὰ ἔπιον ἐξ αὐτοῦ. ῾Ο Χριστὸς θέλει νὰ διατηρήσῃ ἀκεραίας τὰς αἰσθήσεις Του, διαυγῆ τὴν ἀντίληψίν Του, ἀθόλωτον τὴν κρίσιν Του. Θέλει νὰ ὑποστῇ ὅλους τοὺς πόνους Του, νὰ γευθῇ καὶ τὴν τελευταίαν σταγόνα τῆς πικρίας. Δὲν θέλει νὰ προσφέρῃ ἡμιτελῆ τὴν θυσίαν. Καὶ ἦτο ἡ ἄρνησις αὕτη πρᾶξις ὑψίστου ἡρωϊσμοῦ». («῾Η Δίκη τοῦ Χριστοῦ», Νικολάου Πετροπούλου, Γυμνασιάρχου, ῎Εκδ. Β´, ᾿Αθῆναι 1965).

(1) ῾Η σμύρνα εἶναι κόμμι τῆς ᾿Αραβικῆς καὶ Αἰθιοπικῆς σμύρτου. ῾Η σμύρτος εἶναι φυτὸν ποῶδες, ἀρωματῶδες καὶ ρητινοφόρον. ᾿Εκ τούτου δι᾿ ἐκτομῆς εἰς τὸν φλοιὸν ἐξάγεται ὑγρόν, ὡς κόμμι, σμύρνα ὀνομαζόμενον. Εἶναι δὲ τοῦτο πικρότατον καὶ χρησιμεύει πρὸς ἀρωματισμὸν καὶ πρὸς ταρίχευσιν τῶν νεκρῶν. ᾿Αναμειγνυομένη δὲ μὲ οἶνον ἐχρησίμευεν ὡς ποτὸν ναρκωτικὸν τῶν πόνων. Οἱ ἐξ ᾿Ανατολῶν Μάγοι μεταξὺ τῶν τριῶν δώρων ἅτινα προσέφερον εἰς τὸν Χριστὸν, νήπιον ὄντα, ἦτο καὶ ἡ σμύρνα.

Τὸ συμπέρασμα, τὸ ὁποῖο διεξάγεται καὶ προκύπτει·

῾Ο ἄνθρωπος μὲ τὶς φυσικὲς του δυνάμεις ὀφείλει νὰ ἀγωνίζεται καὶ νὰ στεφανοῦται. «᾿Εὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ» (Β´ Τιμ. β´ 5).

Παιδιά μου,

Τελειώνοντας τὴν ὁμιλία μου αὐτή, σᾶς εὐλογῶ πατρικὰ γιὰ νὰ ἔχετε καὶ τὸ φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή σας καὶ γιὰ νὰ ἀγωνίζεσθε νὰ ἐπιτύχετε «ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε· ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε· καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ᾿ ὑμῶν» (Φιλιπ. δ´ 8).

῾Ο Θεὸς νὰ εἶναι μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς ῎Αρχοντές μας, τοὺς Καθηγητές σας, τοὺς Γονεῖς σας.