Τό σιτάρι καί τό ἄχυρον
Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
κ. ΔΑΝΙΗΛ
   

Ἡ ζωή τῶν πιστῶν ἔχει πειρασμούς, ἀπό τούς ὁποίους ἀποδεικνύεται ἡ ὡριμότητά τους, ὁ καταρτισμός τους καί τό γνήσιο ἐκκλησιαστικό φρόνημά τους. Μία μορφή πειρασμῶν εἶναι τά ποικίλα σκάνδαλα, τά ὁποῖα δημοσιεύονται καί ἐκταράσσουν τήν πνευματική ζωή μας. ᾽Επειδή τό θέμα αὐτό ἀνακύπτει συνεχῶς εἰς τήν ζωήν μας εἶναι ἀπαραίτητο νά γνωρίζουμε ὡς πιστοί, μέλη τοῦ ζωντανοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ ποιές εἶναι οἱ θέσεις τοῦ Ἀρχηγοῦ καί τῆς Κεφαλῆς τῆς ᾽Εκκλησίας, δηλαδή τοῦ Κυρίου μας ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ ἐπ' αὐτοῦ.

Σκάνδαλον κατά τήν διδασκαλία τῆς ἁγίας Γραφῆς εἶναι ἕνα γεγονός, τό ὁποῖο πράττει ἕνα μέλος τῆς ᾽Εκκλησίας παραβαίνων τίς ἔντολές τοῦ Θεοῦ. Αὐτό δέ τό γεγονός γίνεται ἀφορμή μερικοί πιστοί νά διακόπτουν τήν σχέση τους μέ τόν ἐπουράνιο Θεό καί Πατέρα, νά ἐξέρχονται τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητος καί νά καθίσταται ἐπισφαλής ἡ σωτηρία τους. Ἄρα τό σκάνδαλο γίνεται ἐμπόδιο στή σωτηρία κάποιων ἀδελφῶν τῶν ὁποίων ἡ συνείδηση εἶναι ἀσθενής ὡς πρός τήν πίστη καί τόν πνευματικό ἀγώνα.

Γι' αὐτό ἀκριβῶς τό σοβαρό λόγο ὁ Κύριος μᾶς δίδαξε τά ἑξῆς:

α) ῾Ως πρός τά σκάνδαλα εἶπεν, ὅτι εἶναι ἀναμενόμενα εἰς τήν ζωή μας καί τήν κοινωνία μας. ᾽Επειδή ἀκριβῶς ζοῦμε μέσα στόν κόσμο, ὁ ὁποῖος κεῖται «ἐν τῷ πονηρῷ». Ἐπί λέξει δέ οἱ λόγοι του εἶναι αὐτοί, «Ἀνένδεκτόν ἐστι τοῦ μή ἐλθεῖν τά σκάνδαλα». Εἶναι δηλαδή «ἀδύνατον νά μήν ἔρθουν τά σκάνδαλα και οἱ πειρασμοί» (Λουκᾶ ιζ' Ι). ῾Ο Κύριος λοιπόν μᾶς προειδοποίησε, ὅτι εἰς τήν ἱστορική πορεία μας ἐντός τοῦ κόσμου θά μᾶς δοθοῦν ἀφορμές γιά νά σκανδαλισθοῦμε. Αὐτό δέν μποροῦμε νά τό ἀποφύγουμε. ῾Ο διάβολος, ὁ ὁποῖος ἐπιδιώκει νά κλονίσει τήν πίστη μας θά δημιουργήσει σκάνδαλα.

β) ῾Ως πρός τό αἴτιον τοῦ σκανδάλου, τόν σκανδαλοποιόν ὁ Κύριος εἶπε, ὅτι ἡ εὐθύνη του εἶναι πολύ μεγάλη. Τόσο μεγάλη πού «τόν συμφέρει περισσότερο νά κρεμασθεῖ, γύρω ἀπό τόν λαιμό του μυλόπετρα και μέ αὐτή νά ριφθῆ είς τήν θάλασσαν, παρά νά παρασύρει εἰς τήν ἁμαρτιαν καί τήν ἀπιστία ἕναν ἀπό αὐτούς τούς ταπεινούς καί ἁπλούς, πού πιστεύουν είς ἐμέ» (Λουκᾶ ιζ' 2). Εἶναι δέ γνωστά τά κυριακά λόγια «οὐαί τῷ ἀνθρώπω ἐκείνῳ δι’ οὐ τό σκάνδαλον ἔρχεται (Ματθαίου ιη' 7).

Βλέπετε ὅτι ὅποιος γίνεται ἀφορμή, κληρικός ἤ λαϊκός, ἕνας ἄνθρωπος νά χάσει τήν φυχή του εὑρίσκεται ἔνοχος ἐνώπιον τοῦ σταυρωθέντος Κυρίου, ὁ ὁποῖος ἐσταυρώθη διά τήν σωτηρία τῶν ψυχῶν μας.

Καί θά πρέπει νά είμαστε ὅλοι προσεκτικοί στή ζωή μας. Συνήθως οἱ πολλοί περιορίζουν τήν εὐθύνη τοῦ σκανδαλισμοῦ μόνο στούς κληρικούς. ᾽Αλλά δέν σκανδαλίζουν μόνο αὐτοί. Προσεκτικοί πρέπει νά εἴμαστε ὅλοι, μικροί καί μεγάλοι, ἄνδρες καί γυναῖκες, νέοι καί ἡλικιωμένοι, γονεῖς καί δάσκαλοι, ἄρχοντες καί ἀρχόμενοι, οἱ πάντες. Οὐδείς ἐξαιρεῖται αὐτῆς τῆς εὐθύνης καί τῶν συνεπειῶν τοῦ σκανδαλισμοῦ. Ἐπίσης πρέπει νά προσέχουμε διότι ὁ σκανδαλισμός εἶναι δυνατόν νά προκαλεῖται ἀπό πολλές αἰτίες καί ἀφορμές. Αὐτό ἔκανε τόν μεγάλο ἀθλητή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς τόν ᾽Απόστολο Παῦλο νά γράφει πρός τούς Κορινθίους Α' θ' 12, ὅτι δέν ἔχρησιμοποίησε τά δικαιώματα πού εἶχε ὡς ἐκ τοῦ ἀποστολικοῦ ἀξιώματός του καί ὑπέφερεν κάθε εἴδους στερήσεις, διά νά μή παρεμβάλει οὐδέ τό παραμικρόν ἐμπόδιο εἰς τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Οἱ χριστιανοί ἀναστατώνονται, ὅταν γίνεται γνωστό ἕνα σκάνδαλο τῶν κληρικῶν καί ἐγκαταλείπουν τήν πίστη καί τήν ἐκκλησία. ῾Η δέ ὑποκρισία τῶν περισσοτέρων ἕγκειται εἰς τό ὅτι ἐνῶ καταφέρονται μετά δριμύτητος ἐναντίον των ἀνέχονται καί δέν ἐνοχλοῦνται ἐξ ἴσου ἀπό τά σοβαρά σκάνδαλα ἀρχόντων προσώπων ἔν ὑπεροχῇ ὄντων καί ἄλλων διακεκριμένων προσωπικοτήτων. Κάποτε οἱ αὐστηροί καί στενόκαρδοι Ἰουδαῖοι συνέλαβαν μοιχαλίδα γυναίκα ἐπ' αὐτοφώρῳ. Τήν προσήγαγον ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καί τοῦ ζήτησαν νά τήν δικάσει. Ὁ ἰουδαϊκός νόμος προέβλεπε τήν ποινή τοῦ θανάτου διά λιθοβολισμοῦ εἰς τήν ποιήσασα μοιχεία. Αὐτοί δέ ἤκουσαν τόν Κύριο νά τούς λέγει: «Ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος βαλέτω τόν λίθον ἐπ᾽ αὐτήν» (᾽Ιωάν. η' 9). Εἶναι δέ πολύ διδακτική καί ἀποκαλυπτική τῶν ἠθῶν μας ἡ συνέχεια αὐτῆς τῆς ἱστορίας. Γράφει ὁ Εὐαγγελιστής ᾽Ιωάννης, ὅτι: «῞Οταν οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι ἤκουσαν τούς λόγους αὐτούς και ἐπειδή ἠλέγχοντο ἀπό τήν συνείδησή τους, διότι δέν ἦσαν ἀναμάρτητοι, ἤρχισαν νά φεύγουν ἕνας-ἕνας ἀρχίσαντες ἀπό τούς γεροντότερους μέχρι τῶν τελευταίων. Και ἔτσι ἔμεινε μονάχος ὁ Ἰησοῦς και ἡ γυναίκα ἔστεκεν ἐν μέσῳ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, πού ἤκουαν τήν διδασκαλια του, Ἐσήκωσε δέ τότε τήν κεφαλήν του ὁ ᾽Ιησοῦς καί εἶπε:

«Γυναίκα, ποῦ είναι οἱ κατήγοροί σου; Κανείς δέν σέ κατέκρινε ὡς ἀξίαν τιμωρίας;» Αὐτή δέ εἶπε: «Κανένας Κύριε». Εἶπε δέ πρός αὐτήν ὁ ᾽Ιησοῦς: «Οὔτε ἐγώ, πού εἶμαι ἀναμάρτητος και μπορῶ νά ρίψω τόν πρῶτον λίθον κατά σοῦ, δέν σέ καταδικάζω. Πήγαινε καί ἀπό τώρα καί στό ἑξῆς μή ἁμαρτάνεις πλέον». Αὐτή φαίνεται ἡ ἀντιμετώπιση ὤθησε τόν Παῦλο νά γράψει πρός τούς Κορινθίους νά δείξουν ἐπιείκια καί ἀγάπη πρός ἕνα αἱμομίκτη τόν ὁποῖο ἀφοῦ προηγουμένως ἐπέπληξαν αὐστηρῶς ἐν συνεχείᾳ καλοῦνται νά ἐπιδείξουν ἀντίθετη πρός τήν ἐπίπληξιν συμπεριφοράν. Τούς γράφει: «Πρέπει μᾶλλον ἐσεῖς νά τοῦ δώσετε τώρα χάρη καί συγγνώμη και νά τόν παρηγορήσετε, μήπως ἕνεκα τῆς ὑπερβολικῆς λύπης ἀπελπισθεῖ οὗτος καί τόν καταπιεῖ ὁ διάβολος». (Β' β' 7-Β).

γ) ῾Ως πρός τούς εὐκόλως σκανδαλιζόμενους εἶναι ἐξίσου αὐστηρός ὁ Κύριος. ᾽Επεσήμανε, ὅτι ὅποιος σκανδαλίζεται ἔχει καί ὁ ἴδιος προσωπική εὐθύνη τοῦ σκανδαλισμοῦ του. Δέν εῖναι ἀμέτοχος, διότι θά ἔπρεπε νά ἔχει σταθερή καί ἑδραίαν πίστη ὥστε νά μήν ταράσσεται, νά μήν ἀμφιβάλλει, νά μή διακόπτει τήν σχέση του μέ τό Θεό, νά μήν παρασύρεται στήν ἁμαρτία, νά μή χωρίζεται ἀπό τήν ἐκκλησία, νά μήν ἐγκαταλείπει τόν πνευματικό ἀγῶνα. Οὐδείς λοὶπόν ἄμοιρος εὐθυνῶν. Γι' αὐτό καί ὁ Κύριος συνεβούλευσε, ὅποιος εἶναι ἐπιρρεπής σέ σκανδαλισμό νά λαμβάνει μόνος του τά ἀπαραίτητα πνευματικά μέτρα προστασίας του. ῎Ιδετε τή σχετική διδασκαλία Ματθαίου ιη' Β-9.

Εἶναι ἐπίσης διδακτικότερος γιά τό θέμα μας ὁ διάλογος τοῦ Χριστοῦ μέ τόν ᾽Απόστολο Πέτρο τό βράδυ τοῦ μυστικοῦ δείπνου. ῾Ο Κύριος ἀπευθύνεται πρός τόν Πέτρο καί τοῦ λέγει: «Σίμων, Σίμων ἰδού ὁ σατανᾶς ἐζήτησε νά σᾶς ταράξει καί νά σᾶς κλονίσει, ὅπως κοσκινίζεται καί σείεται τό σιτάρι μέσα εἰς τό κόσκινο. Ἐγώ ὅμως προσηυχήθην ὑπέρ σοῦ και παρεκάλεσα νά μή χάσεις τήν πίστη σου» (Λουκᾶ κβ' 3 Ι -32).

Τά σκάνδαλα λοιπόν εἶναι τό κόσκινο μέσα στό ὁποῖο κοσκινιζόμαστε ὅλοι. Κι ὅσοι εἶναι ἄχυρο πέφτουν καί φεύγουν ἀπό τήν ἐκκλησία, ὅσοι εἶναι κόκκοι σίτου, μένουν καί εὐδοκιμοῦν. Γι' αὐτό δέν πρέπει νά παρασυρόμαστε στήν ἀπιστία καί τήν ἁμαρτία ἀπό τά ποικίλα σκάνδαλα.

Ὁ Κύριος μας εἶπε: «Εἶναι μακάριος ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δέν θά σκανδαλισθεῖ» (Λουκᾶ ζ' 23).