Ὠδή θ´. Ὁ Εἱρμός.
Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν σοί, Παρθένε ἄχραντε· παρθενεύει γάρ τόκος, καί ζωήν προμνηστεύεται θάνατος· Ἡ μετά τόκον Παρθένος, καί μετά θάνατον ζῶσα, σώζοις ἀεί, Θεοτόκε τήν κληρονομίαν Σου.
Ἑρμηνεία.
Στοχαζόμενος ὁ Ἱερός Μελωδός, ὅτι εἰς τό ὑποκείμενον τῆς Παρθένου Μαρίας πολλοί νόμοι τῆς φύσεως ἐνικήθησαν,
καί τρόπον τινά ἰλιγγιάσας, καί περαιτέρω μή δυνάμενος νά ἐννοήσῃ, θαυμαστικῶς ἀνεβόησεν· Ὦ Παρθένε καθαρωτάτη καί ἄσπιλε! Εἰς Σέ ἐνικήθησαν οἱ νόμοι τῆς φύσεως· φύσεως δέ νόμος εἶναι, ὁποία γυνή γεννήσῃ, νά μή μένῃ πλέον παρθένος· Σύ δέ Παρθένος οὖσα συνέλαβες ἀσπόρως, καί Παρθένος οὖσα, ἐγέννησας ἀφθόρως (τοῦτο γάρ δηλοῖ τό, Παρθενεύει τόκος)· ὅθεν εἶπεν ὁ Θεοφόρος Μάξιμος· Ὅν (Θεόν λόγον) Παρθένος ὑπερφυῶς τεκοῦσα παρέλυσεν οὐδέν τῆς παρθενίας τεκμήριον· ὡς γάρ αὐτός ἄνθρωπος γέγονεν, οὐκ ἀλλοιώσας τήν φύσιν, οὐδ᾿ ἀμείψας τήν δύναμιν· οὕτω τήν τεκοῦσαν καί Μητέρα ποιεῖ, καί Παρθένον διατηρεῖ· θαύματι θαῦμα κατά ταυτόν διερμηνεύων ἅμα, καί θατέρῳ κρύπτων τό ἕτερον· τοσοῦτον Μητέρα τήν Παρθένον ποιούμενος, ὅσον διά τῆς κυήσεως ἄλυτα τά τῆς παρθενίας δεσμά ἀπεργάσασθαι» (Κεφάλαιον θ´ τῆς γ´ ἑκατοντάδος τῶν γνωστικῶν).
Νόμος φύσεως εἶναι, ὅταν διά τοῦ θανάτου χωρισθῇ ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα, τό σῶμα νά τίθεται ἐν τάφῳ καί νά διαλύεται εἰς τά ἐξ ὧν συνετέθη· εἰς τό ἰδικόν Σου ὅμως σῶμα, Θεοτόκε, ὁ θάνατος δέν ἐπροξένησε διαφθοράν καί διάλυσιν, ἀλλά ζωήν καί ἀφθαρσίαν· καθότι μετά τρεῖς ἡμέρας, ἑνωθεῖσα πάλιν ἡ ἄχραντος ψυχή Σου μέ τό θεοδόχον σῶμά Σου, ἀνέστη ἀπό τόν τάφον, καί ἀνελήφθη εἰς τούς Οὐρανούς. Οὗτοι μέν εἶναι οἱ φανεροί νόμοι τῆς φύσεως, οἵτινες ἐνικήθησαν εἰς τήν Θεοτόκον· ἐάν δέ θέλῃ τινάς νά βαθύνῃ περισσότερον, εὑρίσκει καί ἄλλους νόμους τῆς φύσεως νικηθέντας· οἷον, νόμος τῆς φύσεως εἶναι νά διαπλάττεται καί νά ἐξεικονίζεται τό βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ ἀπό ὀλίγον· εἰς Σέ ὅμως, Παρθένε, ἐνικήθη καί ὁ νόμος οὗτος, διότι τό θεοϋπόστατον βρέφος Σου εὐθύς ἐξ αὐτῆς τῆς συλλήψεως ὅλον ἐξεικονίσθη, καί ὄχι κατ᾿ ὀλίγον· καθώς λέγει ὁ μέγας Βασίλειος (καί ὅρα τήν ἑρμηνείαν τοῦ Τροπαρίου τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τοῦ λέγοντος· Ζητεῖς παρ᾿
ἐμοῦ γνῶναι, Παρθένε). Νόμος τῆς φύσεως εἶναι, τό ἐν τῇ κοιλίᾳ βρέφος νά προξενῇ βάρος εἰς τήν μητέρα του· ἀλλ᾿ ὁ Δεσπότης Χριστός, βρέφος ὤν ἐν τῇ κοιλίᾳ Σοῦ τῆς Μητρός του, οὐδένα τοιοῦτον βάρος εἰς Σέ ἐπροξένησε· διό καί παρά Σοῦ ἐβαστάζετο ἀκόπως εἰς ὅλους τούς ἐννέα μῆνας τῆς κυοφορίας του·καθώς παρά πολλοῖς Θεολόγοις ὁμολογεῖται. Καί ἄλλοι δέ πολλοί νόμοι τῆς φύσεως λεπτότεροι ἐνικήθησαν ἐν Σοί τῇ Παρθένῳ, τούς ὁποίους ἀφίνομεν, διότι ὑπερβαίνουσι κάθε λόγον ὁμοῦ καί διάνοιαν· περί ὦν ὁ μέν Θεολόγος Γρηγόριος εἶπε· «Νόμοι φύσεως καταλύονται» (Λόγος εἰς τήν Χριστοῦ Γέννησιν). ὁ δέ μέγας Μάξιμος εἶπε· «Σκοπήσωμεν πιστῶς τό μυστήριον τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, καί μόνον δοξάσωμεν ἀπεριέργως τόν τοῦτο γενέσθαι δι᾿ ἡμᾶς εὐδοκήσαντα· τίς γάρ δυνάμει θαρρῶν λογικῆς ἀποδείξεως, ἐξειπεῖν δύναται, πῶς Θεοῦ Λόγου γίνεται σύλληψις; πῶς γέννησις σαρκός ἄνευ σπορᾶς; πῶς γέννησις ἄνευ φθορᾶς; πῶς Μήτηρ, ἡ μετά τόκον διαμείνασα Παρθένος; πῶς ὁ ὑπερτελής καθ᾿ ἡλικίαν προέκοπτε; καί ἵνα τό πρῶτον καί τελευταῖον εἴπω, πῶς Θεός ἄνθρωπος γίνεται; καί τό δή πλέον μυστηριωδέστερον; πῶς οὐσιωδῶς ἐν σαρκί καθ᾿ ὑπόστασιν ὁ Λόγος, ὁ κατ᾿ οὐσίαν ὑποστατικῶς ὅλος ὑπάρχων ἐν τῷ Πατρί; πῶς ὁ αὐτός καί ὅλος ἐστί Θεός κατά φύσιν, καί ὅλος γέγονε κατά φύσιν ἄνθρωπος, μηδεμίαν φύσιν ἠρνημένος παντάπασι, μήτε τήν θείαν, καθ᾿ ἥν ὑπάρχει Θεός, μήτε τήν ἡμετέραν καθ᾿ ἥν γέγονεν ἄνθρωπος; ταῦτα πίστις μόνη χωρεῖ τά μυστήρια» (Κεφάλαιον ιγ´ τῆς γ´ ἑκατοντάδος τῶν Γνωστικῶν).
Προσφέρει δέ ἀκολούθως ὁ Μελωδός μίαν ἱκεσίαν πρός τήν Θεοτόκον, καί λέγει· Σύ, ὅπου ἔμεινας Παρθένος μετά τόν τόκον, καθώς ἤσουν καί πρό τόκου, Σύ, ὅπου εἶσαι ζωντανή καί μετά τόν θάνατον, Σύ, Ἀειπάρθενε, ἄμποτε νά
σώζῃς πάντοτε ἀπό κάθε βλάβην τῶν ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν τήν κληρονομίαν Σου, ἡμᾶς τούς Χριστιανούς, τούς ὁποίους ἔλαβεν ὁ Υἱός Σου κληρονομίαν παρά τοῦ Πατρός, κατά τό ψαλμικόν, «Δώσω σοι ἔθνη τήν κληρονομίαν σου» (Ψαλ. β´ 8)· πρόδηλον γάρ, ὅτι ἡ κληρονομία τοῦ Υἱοῦ εἶναι κληρονομία κοινή καί τῆς Μητρός.
Τροπάριον.
Ἐξίσταντο Ἀγγέλων αἱ δυνάμεις, ἐν τῇ Σιών σκοπούμεναι τόν οἰκεῖον Δεσπότην, γυναικείαν ψυχήν χειριζόμενον· τῇ γάρ ἀχράντως τεκούσῃ, υἱοπρεπῶς προσεφώνει· Δεῦρο σεμνή, τῷ Υἱῷ καί Θεῷ συνδοξάσθητι.
Ἑρμηνεία.
Ὅταν ἡ κυρία ἡμῶν Θεοτόκος ἔμελλε νά ἀναχωρήσῃ ἀπό τόν Κόσμον τοῦτον διά τῆς ζωηφόρου αὐτῆς κοιμήσεως, τότε ὁ Υἱός αὐτῆς καί Θεός, τιμῶν τήν Μητέρα Του, ἦλθε μέ ἄρρητον τρόπον καί ἀκατάληπτον εἰς τό ὄρος Σιών, ὅπου εὑρίσκετο ἐπί κλίνης τό θεοδόχον σῶμα τῆς Θεομήτορος, διά νά παραλάβῃ τήν ἄμωμον ψυχήν τῆς Παναγίας Μητρός Του· οὕτω γάρ πανηγυρίζει ὁ ἐκ Δαμασκοῦ Ἰωάννης, λέγων· «Τίνα ἄλλο δοκεῖ πεπράχθαι τοτηνικάδε; ὥς μοι δοκεῖ, ἡ τοῦ Βασιλέως πρός τήν οἰκείαν λοχεύτριαν ἔλευσις, χερσί θείας καί ἀκηράτοις ὑποδεξομένου τήν ἱεράν ταύτης ψυχήν εἰλικρινῆ τε καί ἄμωμον· καί αὕτη, οἷα εἰκός, ἔφησεν· Εἰς χεῖρας Σου, τέκνον ἐμόν, τό πνεῦμά μου παρατίθημι» (Λόγος οὗ ἡ ἀρχή· «Ἔστι μέν ἀνθρώπων»).
Ταῦτα λοιπόν γινώσκων ὁ Ἱερός Κοσμᾶς, λέγει οὕτω· αἱ Δυνάμεις τῶν οὐρανίων Ἀγγέλων ἐξεπλάγησαν, διότι ἔβλεπον, ὅτι ἦλθεν ἀοράτως εἰς τήν ἁγίαν Σιών, ὅπου ἡ
Θεοτόκος εὑρίσκετο, ὁ Δεσπότης καί Κύριός των Ἰησοῦς Χριστός, καί ὅτι ἐνηγκαλίσθη γλυκερώτατα καί υἱοπρεπέστατα τήν ὁλόφωτον ψυχήν τῆς κατά φύσιν μέν γυναικός, ὑπέρ φύσιν δέ ἁγιωτάτης Μητρός Του. Ἐπιφέρει δέ ἀκολούθως ὁ Μελωδός καί ποῖα λόγια ἐπροσφώνει υἱοπρεπῶς ὁ Υἱός εἰς τήν Μητέρα, ὁ παμφίλτατος εἰς τήν παμφιλτάτην· Ἐλθέ, ὦ Μῆτέρ μου γλυκυτάτη εἰς τά οὐράνια, διά νά συνδοξάζεσαι καί νά συμβασιλεύῃς αἰωνίως μαζί μέ ἐμέ τόν Υἱόν καί Θεόν Σου.
Συμφώνως μέ τόν θεῖον Κοσμᾶν γράφει καί ὁ ὁμόψυχος αὐτοῦ ἐκ Δαμασκοῦ Ἰωάννης ποῖα λόγια εἶπε τότε ὁ Υἱός πρός τήν Μητέρα, τό ἱερώτατον αὐτῆς πνεῦμα λαμβάνων εἰς χεῖρας· «Κάτιθι, κάτιθι Δέσποτα, τῇ Μητρί κατά χρέος ἀποτινύς τά ὀφειλόμενα θρέπτα· θείας ἀναπέτασον χεῖρας· δέξαι ψυχήν μητρικήν ὁ Πατρικαῖς χερσί τό πνεῦμα ἐπί Σταυροῦ παραθέμενος· φώνησον πρός αὐτήν ἡδύτι ψιθύρισμα· ἐλθέ ἡ καλή πλησίον μου, ἡ τῷ κάλλει τῆς παρθενίας ὑπέρ ἥλιον μαρμαρύσσουσα· μετέδωκάς μοι τῶν σῶν, δεῦρο τῶν ἐμῶν συναπόλαυσον· δεῦρο, Μῆτερ, πρός τόν Υἱόν· συμβασίλευσον τῷ ἐκ σοῦ σύν Σοί πτωχεύσαντι» (Λόγος οὗ ἡ ἀρχή «Ἔθος ἐστί τοῖς ἐρωτικῶς»). Ἔφη δέ καί ὁ τῆς Θεσσαλονίκης θεῖος Γρηγόριος· «Αὐτοῦ τοῦ Κυρίου Σαβαώθ καί Υἱοῦ τῆς Ἀειπαρθένου ταύτης ἀοράτως παρόντος, καί τήν ἐξόδιον ἀποδιδόντος τῇ Μητρί τιμήν, οὗ ταῖς χερσί καί τό Θεοφόρον ἐναπέθετο πνεῦμα» (Λόγῳ είς τήν Κοίμησιν).
Τροπάριον.
Συνέστειλε χορός τῶν Ἀποστόλων, τό θεοδόχον σῶμά σου, μετά δέους ὁρῶντες, καί φωνῇ λιγυρᾷ προσφθεγγόμενοι· Εἰς οὐρανίους θαλάμους, πρός τόν Υἱόν ἐκφοιτῶσα, σώζοις ἀεί, Θεοτόκε τήν κληρονομίαν Σου.
Ἑρμηνεία.
Τελευταῖον εἶναι τό Τροπάριον τοῦτο τοῦ παρόντος Κανόνος· διό καί τό τελευταῖον ἔργον τῶν θείων Ἀποστόλων ἀναφέρει εἰς αὐτό ὁ Ἱερός Μελωδός, ὅπέρ ἐστιν ὁ ἐνταφιασμός τοῦ θεοδόχου σώματος τῆς Θεοτόκου, διά τό ὁποῖον ἦλθον ἀπό τά πέρατα τοῦ Κόσμου μέ θεαρχικόν νεῦμα τοῦ Παντοκράτορος. Ὅθεν ἐπιστρέφων πρός τήν Θεοτόκον λέγει· Ὦ νεκρόζωε Μαριάμ! ὁ χορός τῶν Ἱερῶν Ἀποστόλων μέ σινδόνας ἐτείλιξε καί ἐνταφίασεν εἰς τήν Γεθσημανῆ τό καθαρόν καί ἄχραντον σῶμά Σου, τό ὁποῖον ἐδέχθη τόν Θεόν Λόγον, καί ἐδάνεισεν εἰς αὐτόν σάρκα ἐμψυχωμένην ψυχῇ λογικῇ, νοερᾷ, καί θελητικῇ· ἔπρεπε γάρ αἱ χεῖρες τῶν Ἱερῶν Ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ νά ἐνταφιάσουν τό σῶμα τῆς Μητρός τοῦ Χριστοῦ, οἱ οἰκεῖοι τήν οἰκείαν, καί οἱ μαθηταί τήν τοῦ Διδασκάλου Μητέρα, ἐπειδή ὁ ἐνταφιασμός αὐτῆς δέν ἦτον τοῦ καθενός ἴδιον, ἀλλά τῶν ἀξίων, τῶν θεοφόρων, τῶν πνευματοκινήτων, ὁποῖοι ἦταν οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι.
Ἄν καί αὐτοί ἐνταφίασαν τό πανάχρατον σῶμά Σου, μέ φόβον ὅμως καί πολλήν εὐλάβειαν αὐτό ἔβλεπον, διά τήν δόξαν τῆς Θεότητος, ἥτις τό ἐπεσκίαζε, καί διά τήν λαμπρότητα, ὅπου ἀπό κάθε μέρος καί μέλος αὐτοῦ ἐξήστραπτεν. Οὐ μόνον δέ μέ φόβον ἔβλεπον, ἀλλά καί μέ
φωνήν λαμπράν καί γλυκεῖαν ἔλεγον εἰς Σέ. Ὦ Θεοτόκε! Σύ σήμερον, ὅπου ἐκδημεῖς μέν πρός τόν Υἱόν Σου, εἰσέρχεσαι δέ εἰς τούς θαλάμους τοῦ Οὐρανοῦ, ὡς νύμφη ἀνύμφευτος καί παγκαλλεστάτη, Σύ, λέγω, ἄμποτε νά διαφυλάττης πάντοτε ἀπό κάθε βλάβην τῶν ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν πάντας τούς ὀρθοδόξους Χριστιανούς, τούς ὁποίους ἔλαβες κληρονομίαν ἀπό τόν Υἱόν Σου· ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν.
Ἀλλά καί ὁ ἐκ Δαμασκοῦ χαριτώνυμος Ἰωάννης οὕτω πανηγυρίζει· «Σέ τῶν Ἀποστόλων ὁ δῆμος τήν ἀληθῆ Κιβωτόν Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἐπί τῶν ὤμων ἀράμενος, ὡς πάλαι ποτέ οἱ Ἱερεῖς τήν τυπικήν Κιβωτόν, καί ἐν τῷ τάφῳ θέμενοι, δι᾿ αὐτοῦ, ὡς δι᾿ Ἰορδάνου τινός, ἐπί τήν ἀληθῆ τῆς Ἐπαγγελίας παρέπεμπον γῆν, τήν ἄνω, φημί, Ἱερουσαλήμ, τήν πάντων τῶν πιστῶν Μητέρα, ἧς τεχνίτης καί δημιουργός ὁ Θεός» (Λόγος οὗ ἡ ἀρχή: Μνήμη δικαίων).Ὁμοίως καί ὁ Θεσσαλονίκης Γρηγόριος εἰς τήν Κοίμησιν οὕτω πανηγυρίζει· «κἀντεῦθεν καί νῦν, διά θανάτου πρός ἀθανασίαν χωρήσασα, καί δικαίως ἀπό γῆς εἰς Οὐρανόν μεταστᾶσα, ὡς ἄν ἐν ὑπερουρανίοις σκηνώμασι, σύσκηνος εἴης τούτῳ (τῷ Υἱῷ Σου δηλ.), τόν αἰεί χρόνον ἐκεῖθεν περιέπουσα τόν Σόν κλῆρον, καί ταῖς ἀκοιμήτοις Σου πρός αὐτόν πρεσβείαις τοῦτον πρός ἅπαντας ἱλεουμένη».
Ἀλλά καί ἡμεῖς οἱ ψάλλοντες καί ἀναγινώσκοντες καί ἀκούοντες τόν παρόντα ἀσματικόν Κανόνα, ἄς εὐφημήσωμεν τήν φυσικήν μέν τοῦ Θεοῦ Μητέρα, ἡμῶν δέ τῶν Χριστιανῶν κατά χάριν Μητέρα, μέ θεῖα καί ἱερά ἄσματα· ἄς τιμήσωμεν μέ καθαρότητα ψυχῆς καί τοῦ σώματος τήν ὄντως καθαράν καί ὑπέραγνον· φυσικόν γάρ ἰδίωμα ἔχουσι τά ὅμοια νά χαίρουν καί νά ἀγάλλωνται εἰς
τά ὅμοια· «Πέφυκε γάρ πως τοῖς ὁμοίοις τά ὅμοια ἐπαγάλλεσθε». Λέγει ὁ ἐκ Δαμασκοῦ Ἰωάννης· αὐτήν τήν κατά χάριν Μητέρα ἡμῶν ἄς θεραπεύσωμεν μέ ἐλεημοσύνην τῶν πτωχῶν, καί μέ συμπάθειαν τῶν δεομένων· διότι, ἄν μέ καμμίαν ἄλλην ἀρετήν δέν θεραπεύεται ὁ Θεός, ὡς μέ τήν ἐλεημοσύνην· «Οὐδενί οὔτω τῶν πάντων ὡς ἐλέῳ Θεός θεραπεύεται» (Γρηγορίου λόγος περί Φιλοπτωχείας)· τίς ἀμφιβάλλει ὅτι καί ἡ τοῦ Θεοῦ Μήτηρ χαίρει καί ἀγάλλεται εἰς τήν τῶν πτωχῶν ἐλεημοσύνην;
Ἄς κατασκευάσωμεν τήν ἐνθύμησιν καί καρδίαν μας ταμεῖον καί κατοικίαν τῶν ἀρετῶν τῆς Θεοτόκου. Πῶς τοῦτο ἐμποροῦμεν νά κάμωμεν; Παρθένος εἶναι ἡ Θεοτόκος καί φιλοπάρθενος καί ἁγνή καί φίλαγνος; βέβαια καί ἡμεῖς, ἄν ἔχωμεν ὄχι μόνον ἁγνόν τό σῶμα ἀπό κάθε σαρκικήν ἁμαρτίαν, ἀλλά καί τήν ἐνθύμησίν μας καθαράν ἀπό αἰσχρούς καί ρυπαρούς λογισμούς, θέλομεν ἀποκτήσει εἰς τόν ἑαυτόν μας τήν χάριν τῆς ὑπεράγνου Παρθένου· φεύγει αὐτή κάθε αἰσχρόν πάθος; τούς ρυπαρούς λογισμούς ἀποστρέφεται; συγχαίνεται τήν γαστριμαργίαν; πολεμεῖ τήν πορνείαν; μισεῖ τοῦ θυμοῦ τά κινήματα; δέν δέχεται τόν φθόνον καί τάς φιλονεικίας; διά τοῦτο καί ἡμεῖς πρέπει νά μισῶμεν ὅλα τά ἀνωτέρω πάθη, ἐάν θέλωμεν νά εἴμεθα μιμηταί καί φίλοι τῆς Παρθένου.
Πάλιν ἐκ τοῦ ἐναντίου, ἡ Παρθένος χαίρει εἰς τήν νηστείαν καί τήν ἐγκράτειαν· εὐφραίνεται εἰς τήν παρθενίαν καί σωφροσύνην· ἀγαπᾷ τήν εἰρήνην καί τήν πραότητα· ἐναγκαλίζεται τήν ἀγάπην καί τήν ταπείνωσιν· διά τοῦτο καί ἡμεῖς πρέπει νά ἀγαπῶμεν τάς ἀρετάς ταύτας, ἐάν θέλωμεν νά εἴμεθα ἀκόλουθοι καί μιμηταί τῆς
Παρθένου. Καί διά νά εἰπῶ μέ συντομίαν, καθώς ἡ Παρθένος μισεῖ μέν κάθε κακίαν, ἀγαπᾷ δέ κάθε ἀρετήν· οὕτω πρέπει νά κάμνωμεν καί ἡμεῖς, ἵνα ἡ Παρθένος, βλέπουσα ἡμᾶς ἐστολισμένους μέ τάς τοιαύτας ἀρετάς, ἐπιθυμήσῃ τοῦ κάλλους τῶν ψυχῶν μας, καί ἔλθῃ νοερῶς εἰς ἡμᾶς, φέρουσα μαζί της κάθε σειράν πνευματικῶν χαρίτων καί ἀγαθῶν· τί λέγω; οὐ μόνον αὐτή θέλει ἔλθῃ εἰς ἡμᾶς, διά νά μᾶς πλουτίσῃ μέ κάθε οὐράνιον καλόν, ἀλλά διά τῶν πρεσβειῶν Της θέλει καταπείσῃ καί τόν Μονογενῆ Της Υἱόν νά γένῃ ἔνοικος εἰς τάς καρδίας μας σύν τῷ Πατρί καί τῷ Ἁγίῳ αὐτοῦ Πνεύματι (καθώς ὅλον τοῦτον τόν Ἠθικόν ἐπίλογον γράφει ὁ ἐκ Δαμασκοῦ φωστήρ Ἰωάννης ἐν τῷ εἰς τήν Κοίμησιν λόγῳ αὐτοῦ, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἔστι μέν ἀνθρώπων οὐδείς»)· ἵνα ἔνοικον φέροντες ἐν τῇ ψυχῇ μας κατά χάριν τήν Ἁγίαν καί Ἀδιαίρετον Τριάδα, δοξάζωμεν αὐτήν ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ καί ἐν τῇ μελλούσῃ εἰς αἰῶνας αἰώνων. Ἀμήν.
