Twitter

Β´ ΜEΡΟΣ

῾Η ποιμαντικὴ διὰ τοὺς πλανεμένους.
1. Τὸ ποιμαντικὸ καθῆκον.

῞Οσα ἀναφέρθηκαν μέχρι τώρα εἶναι κυρίως διαπιστώσεις. ῞Ομως σὲ τί συνίσταται τὸ ποιμαντικό μας καθῆκον;

α. «᾿Απολογία περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος».

῞Οταν ρωτήσει κανεὶς τοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας, ποιὸ εἶναι τὸ νόημα τῆς ζωῆς, πολλοὶ θὰ εὑρεθοῦν ἀσφαλῶς σὲ δύσκολη θέσι καὶ οἱ ἀπαντήσεις θὰ εἶναι πολλὲς καὶ διαφορετικές. Καὶ ὅμως εἶναι τὸ πιὸ βασικὸ πρόβλημα στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. ῍Αν τὸ ἀντιμετωπίσει θετικὰ, θὰ μπορέση νὰ ἀναζητήση καὶ νὰ βρῆ τὸ σωστὸ δρόμο. Μιὰ ζωὴ ποὺ καταλήγει στὸν τάφο, δὲν εἶναι βέβαια ζωὴ μὲ νόημα, ἀκόμη καὶ ἄν θεωρηθεῖ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τοῦ κόσμου ὡς ἡ πιὸ ἐπιτυχημένη.
῾Ο λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς καλεῖ νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι «πρὸς ἀπολογίαν παντὶ τῷ αἰτοῦντι ἡμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος» (Α´ Πέτρ. γ´ 15) καὶ μάλιστα «μετὰ πραΰτητος καὶ φόβου, συνείδησιν ἔχοντες ἀγαθήν, ἵνα ἐν ᾧ καταλαλοῦσιν ἡμῶν ὡς κακοποιῶν, καταισχυνθῶσιν οἱ ἐπηρεάζοντες ὑμῶν τὴν ἀγαθὴν ἐν Χριστῷ ἀναστροφήν» (Α´ Πέτρ. γ´ 15-16).

῾Υπάρχουν πολλοὶ σήμερα, ποὺ προσέρχονται σὲ μᾶς καὶ ζητοῦν νὰ τοὺς καταστήσουμε μετόχους αὐτῆς τῆς ἐλπίδος. ᾿Εὰν, ἀντὶ γι᾿ αὐτή προσπαθοῦμε νὰ τοὺς μεταδώσουμε τὴν ἐλπίδα τοῦ κόσμου τούτου, προτείνοντες λύσεις, ποὺ ἀναφέρονται στὰ προβλήματα τοῦ βίου καὶ ὄχι τῆς ζωῆς, θὰ ἔχουμε προδώσει τὴν ἀποστολή μας. Τότε δικαίως οἱ ἄνθρωποι θὰ μᾶς κατηγοροῦν πὼς δὲν ἔχουμε κάτι δικό μας νὰ προσφέρουμε στὸν κόσμο, καὶ ἑπομένως, δὲν δικαιώνεται οὔτε ἡ ἀποστολή μας, οὔτε ἡ ὕπαρξίς μας στὴν κοινωνία.

Ποιοί εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ζητοῦν νὰ τοὺς μιλήσουμε «περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος»;

Εἶναι οἱ οἰκογένειες, ποὺ ἔχουν προβλήματα μὲ τὶς διάφορες αἱρέσεις καὶ παραθρησκευτικὲς ὀργανώσεις. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι, ποὺ ἔκοψαν τὴν σχέσι τους μὲ τὴν ᾿Εκκλησία. Εἶναι ἀκόμη κι ἐκεῖνοι ποὺ πολεμοῦν τὴν ᾿Εκκλησία . Εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι τῆς ᾿Εκκλησίας, ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν θέλη νὰ εἶναι θρησκευτικῶς ἀναλφάβητος. ῾Η ᾿Εκκλησία, οἱ Ποιμένες τῆς ᾿Εκκλησίας, πρέπει νὰ δώσουν ἀπαντήσεις στὸ πρόβλημα τῆς ὑπάρξεως καὶ τοῦ νοήματος τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Νὰ δώσουν τὶς ἀπαντήσεις τῆς ᾿Εκκλησίας, τὸν λόγο τῆς «δικῆς τους ἐλπίδος», «παντὶ τῷ αἰτοῦντι», καὶ νὰ τὸ κάνουν αὐτὸ μὲ εὐγένεια καὶ σεβασμό, καὶ νὰ ἔχουν τὴν συνείδησι ἀγαθή, ὥστε, ἐνῶ κατηγοροῦνται ὅτι εἶναι κακοί, νὰ καταισχυνθοῦν ἐκεῖνοι ποὺ δυσφημοῦν τὴν καλὴ χριστιανικὴ διαγωγή τους.

β. ῾Ο κίνδυνος ἐκ τῆς ἐκκοσμικευμένης ποιμαντικῆς.

῞Ενας κίνδυνος, ποὺ ἀπειλεῖ σήμερα, ἀκόμη καὶ τὴν ἀπολογητικὴ τῆς ᾿Εκκλησίας εἶναι ἡ ἐκκοσμίκευσις. ῾Υπάρχει ἡ τάσις νὰ ἀντιμετωπίζονται τὰ προβλήματα τῶν ὁμάδων αὐτῶν μὲ τὶς μεθόδους τῆς σύγχρονης ψυχολογίας καὶ τῶν ἄλλων ἀνθρωπιστικῶν ἐπιστημῶν.

῾Ο τρόπος αὐτὸς τῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν πλανεμένων, κατὰ τὴν ἄποψί μας, δὲν εἶναι ἀποτελεσματικὸς, ἐπειδὴ ἡ ψυχολογία καὶ οἱ ἄλλες ἀνθρωπιστικὲς ἐπιστῆμες, γιὰ τὶς ὁποῖες γίνεται σήμερα λόγος, στηρίζονται σὲ μία ἀνθρωπολογία, ἡ ὁποία δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν διδασκαλία τῆς ᾿Εκκλησίας.

Τὸ ὅραμα τῆς ᾿Εκκλησίας εἶναι ἡ νέα κτίσις καὶ σ᾿ αὐτὴ ἀποβλέπουμε· αὐτὴ εἶναι καὶ τὸ μέτρο τῆς ποιμαντικῆς τῆς ᾿Εκκλησίας μας. Αὐτὴ ἡ ἐσχατολογικὴ προοπτικὴ νοηματοδοτεῖ τὴν ποιμαντική μας.

Δὲν πρέπει νὰ μᾶς διαφεύγη, ὅτι οἱ ὁμάδες οἱ ὁποῖες μᾶς ἀπασχολοῦν, εὑρίσκονται κάτω ἀπὸ τὴν πίεσι, νὰ ἱδρύσουν τὸν Παράδεισο σ᾿ αὐτὴν ἐδῶ τὴν γῆ. ᾿Εξ ἄλλου καὶ ἡ δελεαστικὴ «προσφορά» τοῦ ᾿Αντιχρίστου στοὺς ἀνθρώπους, γιὰ νὰ τὸν ἀναγνωρίσουν καὶ νὰ τὸν προσκυνήσουν σὰν Θεό τους, θὰ εἶναι ἡ ἐξασφάλισις ἰδανικῶν συνθηκῶν ἐπιγείου ζωῆς. Πρῶτον· εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια καὶ δεύτερον· ἀφθονία ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ ἀπόλαυσις αὐτῶν.

Δὲν εἶναι τοῦ παρόντος νὰ ἀποδείξουμε καὶ νὰ ὑπογραμμίσουμε πὼς οἱ ὑποσχέσεις αὐτὲς ἀποτελοῦν «παγίδα» καὶ ὅτι οἱ ὀργανώσεις αὐτὲς ποὺ ὑποστηρίζουν πὼς σχηματίζουν ἤδη τὸν πυρῆνα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, τοῦ «νέου κόσμου», παρουσιάζουν εἰκόνα ἐντελῶς ἀσυμβίβαστη μὲ τὶς «παραδεισιακὲς δομές».

᾿Εμεῖς οἱ χριστιανοὶ διατρέχουμε τὸν κίνδυνο νὰ παρασυρθοῦμε ἀπὸ τὸ «ἑλκυστικό» ὅραμα τῶν ὁμάδων αὐτῶν καὶ νὰ ὑποπέσουμε στὴν παγίδα νὰ μετατρέψουμε τὸ «εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας» προκειμένου νὰ γίνη «δελεαστικό», ἐνῶ καλούμεθα νὰ δώσουμε τὴν μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴν νέα πραγματικότητα τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ κόσμου, ποὺ εἶναι ἀπαλλαγμένη ἀπὸ κάθε χιλιαστικὴ τάσι καὶ ὑποκριτικὴ ἀντίληψι.

γ. Τὸ μεγάλο πρόβλημα τῆς ἀπολογητικῆς.

῾Η ποιμαντικὴ ἐργασία τῆς ᾿Εκκλησίας μας διεξάγεται στὰ πλαίσια τῆς ζωῆς μιᾶς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως καὶ στὰ πλαίσια μιᾶς ἐνορίας. Διεξάγεται ἀκόμη- καὶ αὐτὸ εἶναι ἕνα ἄλλο ποιμαντικὸ πρόβλημα τῆς ᾿Εκκλησίας μας- στὰ πλαίσια τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ὅπως αὐτὰ διδάσκονται, ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ διδάσκονται.

Τὸ μεγάλο πρόβλημα τῆς ἀπολογητικῆς τῆς ᾿Εκκλησίας εἶναι, τὸ πῶς θὰ βοηθηθοῦν οἱ ὑπεύθυνοι ἐκκλησιαστικοὶ φορεῖς, ὥστε νὰ δύνανται νὰ ἀντιλαμβάνωνται ἀμέσως τὴν ταυτότητα τῶν αἱρέσεων καὶ τῶν παραθρησκευτικῶν ὁμάδων, ποὺ ἐμφανίζονται στὴν περιοχή τους καὶ νὰ λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα, γιὰ τὴν κάθε περίπτωσι. Πρέπει ἀκόμα νὰ εἶναι σὲ θέσι νὰ ἐνημερώσουν τὸ πλήρωμα τῆς ᾿Εκκλησίας ἐγκαίρως καὶ, πρὸ παντός, ἀντικειμενικῶς, ὥστε νὰ εἶναι ἡ παρέμβασίς τους δραστικὴ καὶ οὐσιαστική.

᾿Απὸ τὸ ἄλλο μέρος πρέπει νὰ γίνη σὲ ὅλους σαφὲς πὼς (καλῶς ἢ κακῶς) δὲν ἔχουμε πλέον ἀκόμη καὶ στὴ χώρα μας τὸ «θρησκευτικὸ μονοπώλιο». ῾Υπάρχει «συναγωνισμός». Πράγματι, στὸ σούπερ-μάρκετ «θρησκεία», ἢ «νόημα ζωῆς» ὑπάρχουν πολλὲς προσφορές. Αὐτὸς εἶναι πρόσθετος λόγος, ποὺ πρέπει νὰ μᾶς ἀναγκάζη νὰ προσφέρουμε τὴν χριστιανική μας ἐλπίδα καθαρή, ἁγνή, ριζωμένη στὴν μακραίωνη παράδοσι τῆς ᾿Εκκλησίας μας, ἡ ὁποία σὰν πνευματικὸ καμίνι, ἀπέδειξε τὴν γνησιότητα τοῦ θησαυροῦ τῆς ᾿Ορθοδοξίας. Δὲν χρειαζόμαστε κανένα «ἄλλο εὐαγγέλιο» ᾿Αμερικανικῆς ἢ ᾿Ινδικῆς ἢ Κινεζικῆς, ἢ ᾿Ιαπωνικῆς προελεύσεως ἢ ὅποιας ἄλλης.

῞Ομως ἡ προσπάθεια διαβρώσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ χώρου καὶ τῆς ἀλλοιώσεως τοῦ θρησκευτικοῦ φρονήματος στὴ χώρα μας, πρέπει νὰ μᾶς ἀναγκάση νὰ θέσουμε στὸ ἔργο μας νέες προτεραιότητες.

Δὲν μένει λοιπὸν παρὰ τὸ νὰ δεχθοῦμε τὶς συνέπειες καὶ νὰ προχωρήσουμε στὴν ἀναθεώρησι τοῦ ποιμαντικοῦ προγράμματος σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὶς προτεραιότητές του, καὶ νὰ διαθέσουμε στὶς νέες προτεραιότητες ὅ,τι ἔχουμε σὲ ὑλικὰ μέσα καὶ ἀνθρώπινο δυναμικό.

Τέλος ὀφείλω νὰ παρατηρήσω, πὼς ἴσως ὅλες αὐτὲς οἱ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες καὶ αἱρέσεις νὰ σημαίνουν τὸ «δάκτυλο τοῦ Θεοῦ», ὥστε ἡ συμπεριφορά μας ἀπέναντι στὸ θησαυρὸ τῆς πίστεώς μας νὰ εἶναι περισσότερο προσεκτική. ῞Οπου ἡ προφύλαξις ἦταν δραστικὴ δὲν χρειάσθηκε ἀργότερα καμμία ἰδιαίτερη ἐκστρατεία γιὰ τὴν ἀντιμετώπισι προβλημάτων. Αὐτὸ ἰσχύει πολὺ περισσότερο στὸν πνευματικὸ τομέα, ἀφοῦ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μᾶς βεβαιώνει γιὰ τὴν συμπαράστασί Του.