ΚYΡΙΕ ΕΙΣAΚΟΥΣΟΝ ΤHΣ ΠΡΟΣΕΥΧHΣ ΜΟΥ»
(ΨΑΛ. ΡΜΓ´ 1).
Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
κ. ΔΑΝΙΗΛ
Α´. ῾Ο Θεὸς ἀπαντάει στὴν προσευχή μας μὲ τρεῖς τρόπους·
1. ῞Οταν ὁ Θεὸς ἀπαντάει «Ναί»
α) ῾Ο Πέτρος καταποντιζόνταν καὶ φώναξε στὸ Κύριο «Κύριε, σῶσε με». ῾Ο Κύριος ἔσπευσε καὶ ἔσωσε τὸν Πέτρο ἀπὸ τὸν πνιγμό. (Ματθ. ιδ´ 30-31).
β) ῞Ενας λεπρὸς ἀπελπισμένος ζήτησε ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ τὸν καθαρίσει. «Κύριε, ἂν θέλεις, μπορεῖς νὰ μὲ καθαρίσεις»· καὶ ὁ Κύριος ἀμέσως τὸν καθάρισε ἀπὸ τὴν λέπρα «θέλω καθαρίσθητι καὶ εὐθέως ἐκαθαρίσθη» (Ματθ. η´ 3).
γ) ῞Ενας ἀπελπισμένος πατέρας παρεκάλεσε τὸν Κύριο «ἀλλ᾿ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν, σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾿ ἡμᾶς»· καὶ ὁ Κύριος τὸν ρώτησε· «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι» (Μάρκ. θ´ 23), ὑποδεικνύοντάς του, ὅτι ὅταν πιστεύεις, μπορεῖς νὰ κατορθώσεις τὰ πάντα.
δ) ῞Ενας ταλαιπωρημένος πατέρας παρεκάλεσε τὸν Κύριο· «Κύριε, ἐλέησον τὸν υἱόν μου» καὶ ὁ Κύριος ἐκπληροῖ τὸ αἴτημά του (Ματθ. ιζ´ 15.
ε) Οἱ Σαμαρεῖτες μετὰ ἀπ᾿ ὅσα τοὺς εἶπε ἡ γυναίκα «παρεκάλουν αὐτὸν νὰ μείνη παρ᾿ αὐτοῖς»· καὶ ὁ Κύριος ἔμεινε ἐκεῖ δύο ἡμέρες (᾿Ιωάν. δ´ 40).
στ) ῾Η προφήτιδα ῎Αννα προσευχόταν στὸν Κύριο καὶ ἔλεγε «ἐὰν ἐπιβλέπων ἐπιβλέψῃς ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης σου καὶ μνησθῇς μου καὶ δῷς τῇ δούλῃ σου σπέρμα ἀνδρῶν, καὶ δώσω αὐτὸν ἐνώπιον σου» καὶ ὁ Κύριος τῆς ἔδωσε τὸν Σαμουήλ (Α´ Βασιλ. α´ 11).
ζ) Τὴν ἡμέρα τῆς ἀναστάσεως οἱ μαθητές, ποὺ ἐπορεύοντο πρὸς ᾿Εμμαούς «παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες· μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν». Καὶ ὁ Κύριος «εἰσῆλθε τοῦ μεῖναι σὺν αὐτοῖς» (Λουκ. κδ´ 29).
η) Οἱ Γαδαρηνοὶ μετὰ τὴν θεραπεία τοῦ δαιμονισμένου «Τὸν παρεκάλεσαν ν᾿ ἀπομακρυνθῆ ἀπ᾿ αὐτούς»· καὶ ὁ Κύριος ἀνεχώρησε ἀπὸ τὴν χώρα τους (Μάρκ. ε´ 17).
Συμπέρασμα· ῾Ο Κύριος δὲν λέει ὄχι ὅταν·
* Τοῦ ζητᾶς νὰ σὲ σώσει.
* Προσεύχεσαι γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ παιδιοῦ σου, τῶν οἰκείων σου ἢ τῶν ἀδελφῶν σου.
* Τὸν παρακαλεῖς νὰ σὲ καθαρίσει πνευματικά.
* ᾿Αποζητεῖς τὴν παρουσία Του.
* Τοῦ ζητᾶς νὰ σοῦ δώσει γιὰ νὰ Τοῦ τὸ προσφέρεις στὸ ἔργο Του.
* Τὸν καλεῖς κοντά σου.
2. ῞Οταν ὁ Θεὸς ἀπαντάει «῎Οχι».
Αὐτὸ συμβαίνει ὅταν τὸ αἴτημά μας εἶναι ἔξω ἀπὸ τὸ θέλημά Του.
Εἶπε ΟΧΙ·
α) Στὴν μητέρα τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου, ποὺ τοῦ ζήτησε νὰ καθίσουν οἱ υἱοί της ἐκ δεξιῶν Του καὶ ἐξ εὐωνύμων Του. Δὲν ἱκανοποίησε τὴν φιλοδοξία της. (Ματθ. κ´ 21).
β) Στοὺς Μαθητὲς Του, ὅταν Τοῦ εἶπαν, «ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους», διῶξε τοὺς ὄχλους, ὁ Κύριος εἶπε, ὅτι οἱ ὄχλοι θὰ μείνουν ἐδῶ καὶ σεῖς θὰ τοὺς ὑπηρετήσετε. ᾿Εγὼ θὰ κάμω τὸ θαῦμα (Ματθ. ιδ´ 15).
γ) Στοὺς ἀπίστους ᾿Ιουδαίους, ὅταν Τοῦ ζήτησαν νὰ κάνει θαῦμα γιὰ νὰ πιστεύψουν σ᾿ Αὐτόν, «διδάσκαλε, θέλομεν ἀπὸ σοῦ σημεῖον ἰδεῖν», (δάσκαλε θέλουμε νὰ δοῦμε θαῦμα ἀπὸ σένα), ὁ Κύριος ἀρνήθηκε καὶ εἶπε «γενεὰ πονηρά, δὲν θὰ σοῦ δοθεῖ σημεῖον» (Ματθ. ιβ´ 38).
δ) Στὸν Γαδαρηνό, ὅταν Τὸν παρεκάλεσε νὰ Τὸν ἀκολουθήσει γιὰ νὰ μένει μαζί Του, τοῦ ἀρνήθηκε καὶ εἶπε «πήγαινε» «Πορεύθητι καὶ διηγοῦ». Σοῦ ἀναθέτω ἄλλη ἀποστολή. (Μάρκου ε´ 18-19).
ε) Στοὺς Μαθητὲς Του κατὰ τὴν Μεταμόρφωση, ὅταν τοῦ εἶπαν καλὸν εἶναι νὰ μείνουμε ἐδῶ, δὲν δέχθηκε, ἀλλὰ τοὺς κατέβασε ἀπὸ τὸ ὄρος, σὰν νὰ ἔλεγε κατεβεῖτε στὸν κόσμο. ῾Η ᾿Εκκλησία ἔχει ἔργο (Μάρκ. θ´ 5).
στ) Σὲ τρεῖς μαθητὲς Του, ποὺ ζήτησαν «᾿Επίτρεψέ μου πρῶτα», εἶπε ἀφῆστε τα ὅλα, καὶ ἀκολουθῆστε με ἀμέσως.
῾Ο Πρῶτος Τοῦ ζήτησε νὰ τὸν ἀκολουθήσει γιὰ νὰ βολευτεῖ στὴ ζωή του (Λουκ. θ´ 57-58).
῾Ο Δεύτερος τοῦ ζήτησε πρῶτα νὰ πάει νὰ θάψει τὸν πατέρα του (Λουκ. θ´ 59-60).
῾Ο Τρίτος ν᾿ ἀποχαιρετήσει τοὺς δικούς του (Λουκ. θ´ 61-62).
Οἱ ᾿Εκκλησίες εἶναι γεμᾶτες ἀπὸ πιστοὺς μὲ μοιρασμένες καρδιές.
῾Ο Κύριος ζητεῖ τελεία αὐταπάρνηση.
ζ) Στὸν Πέτρο, ποῦ Τοῦ συνέστησε νὰ ἀποφύγει τὸν θάνατο στὸ Σταυρό καὶ τοῦ εἶπε «Κύριε, δὲν πρέπει νὰ γίνη τοῦτο εἰς Σέ» ὁ Κύριος ἀρνήθηκε τὴν προτροπή του καὶ τοῦ εἶπε μὲ αὐστηρότητα «φύγε ἀπὸ τὸν δρόμο μου» (Ματθ. ις´ 22).
η) Στὸν Παῦλο, ὅταν Τὸν παρεκάλεσε νὰ τοῦ πάρει τὸν σκόλοπα, εἶπε· σοῦ ἀρκεῖ ἡ χάρις μου. Δηλαδὴ ἀρκέσου στὴ χάρι ποὺ σοῦ δίνω γιὰ νὰ σὲ δοκιμάσω στὸ πειρασμό (Β´ Κορινθ. ιβ´ 9).
Συμπέρασμα· ῾Ο Κύριος λέει ὄχι·
* στὶς κοσμικὲς δόξες,
* στὴν ἀποξένωσι ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο,
* στὴν ἡρώδειο περιέργεια,
* στὸν πνευματικὸ ἀναχωρητισμό,
* στὴν ἐκκλησιαστικὴ νωχελικότητα,
* νὰ ἔχη τὴν δεύτερη θέσι στὴ ζωή μας,
* στὸν χριστιανισμὸ χωρὶς σταυρό.
3) ῞Οταν ὁ Θεὸς ἀπαντάει «περίμενε» σημαίνει, ὅτι ὑπάρχει ἀνάγκη περαιτέρω ὡριμάνσεως.
α) Εἶπε «περίμενε» στὸν ὁρμητικὸ Πέτρο, ποὺ τοῦ ζήτησε ἀκαίρως τὸ μαρτύριο (᾿Ιωάννου ιγ´ 36-38).
«Τεκνία, ἔτι μικρὸν μεθ᾿ ὑμῶν εἰμί· ζητήσετέ με, καὶ καθὼς εἶπον τοῖς ᾿Ιουδαίοις, ὅτι ὅπου ὑπάγω ἐγώ, ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν καὶ ὑμῖν λέγω ἄρτι» (στ. 33).
«λέγει αὐτῷ Σίμων Πέτρος· Κύριε, ποῦ ὑπάγεις; ᾿Απεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ὅπου ἐγὼ ὑπάγω, οὐ δύνασαί μοι νῦν ἀκολουθῆσαι, ὕστερον δὲ ἀκολουθήσεις μοι» (στ´ 36).
῾Ο Κύριος σταυρώθηκε. ῾Ο Πέτρος συνέχισε τὴν ἀποστολή του καὶ ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα σταυρώθηκε κι αὐτός.
β) Εἶπε στὸ Συμεών «περίμενε» μὲ ζωὴ ἁγιότητος «καὶ ἦν κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ ῾Αγίου μὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἴδῃ τὸν Χριστὸν Κυρίου» (Λουκᾶ β´ 26).
γ) Εἶπε «περίμενε» στὸ Μωϋσῆ. ᾿Απὸ τότε ποῦ νόμιζε, ὅτι οἱ ἀδελφοί του θὰ τὸν ἐδέχοντο ὡς ἀρχηγό, μέχρι τότε ποῦ τοῦ ἀνέθεσε ὁ Θεὸς τὴν ἀρχηγίαν, πέρασαν 40 χρόνια (Πράξ. ζ´ 20-34).
δ. Εἶπε «περίμενε» στὸν Κορνήλιο, στὶς προσευχὲς τοῦ Κορνηλίου μέχρι νὰ στείλει τὸν Πέτρο, ἀφοῦ πρῶτα τὸν προετοίμασε (Πράξ. ι´).
ε) Εἶπε «περίμενε» στὸν ᾿Ιώβ. Τοῦ συνέστησε τὴν ἀνάγκη «μὴ ἀθυμήσης ἐλεγχόμενος ἀπὸ τὸν Κύριο» (Παρ. γ´ 11).
῾Ο ᾿Ιώβ μέσα ἀπὸ τὶς δοκιμασίες του προσευχόταν·
«᾿Ιδοὺ μακάριος ὁ ἄνθρωπος τὸν ὁποῖον ἐλέγχει ὁ Κύριος. Διὰ τοῦτο μὴ καταφρόνει τὴν παιδαγωγίαν τοῦ Παντοδυνάμου, διότι αὐτὸς πληγώνει καὶ ἐπιδένει, καὶ οἱ χεῖρες αὐτοῦ ἰατρεύουν» (᾿Ιώβ ε´ 17, 18).
ς) Ξανάπε «περίμενε» στὸ Δαυΐδ, ὅταν ὁμολόγησε, ὅτι ἀτόνησε κράζοντας, ὅτι τὸ λαρύγγι του ξεράθηκε καὶ τὰ μάτια του ἀπέκαμαν περιμένοντας τόν Θεό Του» (Ψαλμ. ξθ´ 3).
᾿Αλλὰ «περιέμεινα (ἐγὼ καὶ οἱ προσευχές μου) ἐν ὑπομονῇ τὸν Κύριο καὶ ἔκλινε πρός με καὶ ἤκουσε τῆς κραυγῆς μου (Ψαλμ. λθ´ 1).
Συμπέρασμα·
Κάθε ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπάντηση ἀγάπης.
«Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου»
(Ψαλ. ρμγ´ 1).
Β´. Συνέβησαν κατὰ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς.
«Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν προσευχόμενον» (Λουκ. θ´ 18).
Εἰσαγωγή· Συμβαίνει νὰ λέμε· τοῦ συνέβη ἐνῶ κολυμποῦσε· τοῦ συνέβη ἐνῶ ἐργαζόταν· τοῦ συνέβη ἐνῶ βάδιζε.
῾Η ῾Αγία Γραφὴ ἀναφέρει γεγονότα, τὰ ὁποῖα συνέβησαν κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς.
α) «῏Ησαν δὲ τινὲς ἐν ᾿Αντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν προφῆται καὶ διδάσκαλοι, ὅ τε Βαρνάβας καὶ Συμεὼν ὁ ἐπικαλούμενος Νίγερ, καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος, Μαναήν τε ῾Ηρῴδου τοῦ τετράρχου σύντροφος καὶ Σαῦλος, λειτουργούντων δὲ αὐτῶν τῷ Κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρνάβαν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς» (Πράξ. ιγ´ 1-2).
Τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς θὰ σοῦ μιλήσει τὸ ῞Αγιο Πνεῦμα.
῾Η προσευχὴ τῆς ᾿Εκκλησίας (Πράξ. δ´ 23-31).
β) «Καὶ δεηθέντων αὐτῶν ἐσαλεύθη ὁ τόπος ἐν ᾧ ἦσαν συνηγμένοι καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ῾Αγίου, καὶ ἐλάλουν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ μετὰ παρρησίας» (Πράξ. δ´ 31).
Μὲ τὴν προσευχὴ θὰ διαλυθοῦν οἱ δυσκολίες.
γ) «Καὶ μεθ᾿ ἡμέρας ἓξ παραλαμβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Πέτρον καὶ τὸν ᾿Ιάκωβον καὶ τὸν ᾿Ιωάννην καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ᾿ ἰδίαν μόνους· καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν» (Μάρκ. θ´ 2).
Κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς ἔχουμε κοινωνία ἐν Χριστῷ.
δ) «Καὶ ἔτι ἐμοῦ λαλοῦντος ἐν τῇ προσευχῇ καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ Γαβριὴλ, ὃν εἶδον ἐν ὁράσει ἐν τῇ ἀρχῇ, πετόμενος καὶ ἥψατό μου ὡσεὶ ὥραν θυσίας ἑσπερινῆς. καὶ συνέτισέ με καὶ ἐλάλησε μετ’ ἐμοῦ καὶ εἶπε· Δανιήλ, νῦν ἐξῆλθον συμβιβάσαι σε σύνεσιν· ἐν ἀρχῇ τῆς δεήσεώς σου ἐξῆλθε λόγος, καὶ ἐγὼ ἦλθον τοῦ ἀναγγεῖλαί σοι, ὅτι ἀνὴρ ἐπιθυμιῶν εἶ σύ· καὶ ἐννοήθητι ἐν τῷ ῥήματι καὶ σύνες ἐν τῇ ὀπτασίᾳ. ἑβδομήκοντα ἑβδομάδες συνετμήθησαν ἐπὶ τὸν λαόν σου» (Δανιὴλ θ´ 21-24).
῞Οταν προσεύχεσαι καὶ εὑρίσκεσαι σὲ ἀγωνία θὰ λάβεις τὴν ἀπαραίτητη σύνεση.
ε) ῞Οταν ὁ Κύριος προσευχόταν στὴ Γεσθημανῆ (Λουκᾶ κβ´ 39-46) «ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος ἀπ᾿ οὐρανοῦ ἐνισχύων αὐτόν» (Λουκᾶ κβ´ 43).
Θὰ σοῦ δοθεῖ «ἄγγελος ἐνισχυτής» στὴν ἀγωνία σου.
στ) «᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ βαπτισθῆναι ἅπαντα τὸν λαὸν καὶ ᾿Ιησοῦ βαπτισθέντος καὶ προσευχομένου ἀνεωχθῆναι τὸν οὐρανόν» (Λουκ. γ´ 21).
Τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς θὰ ἀνοιχθοῦν οἱ πνευματικοὶ οὐρανοί.
ζ) «᾿Ανέβη Πέτρος ἐπὶ τὸ δῶμα προσεύξασθαι περὶ ὥραν ἕκτην» «καὶ φωνὴ πάλιν ἐκ δευτέρου πρὸς αὐτόν· «ἃ ὁ Θεὸς ἐκαθάρισε σὺ μὴ κοίνου» (Πράξ. ι´ 9· 15).
Στὴν προσευχὴ θὰ ἀνακαλύψεις τὴν ἐν τῷ κόσμῳ ἀδελφότητα.
«Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου»
(Ψαλ. ρμγ´ 1).
Γ´. Καταστάσεις ποὺ ἀντιμετωπίζονται μὲ τὴν προσευχή.
῾Ο Κύριος θεράπευσε ἕνα λεπρὸ καὶ παραλυτικό.
«Διήρχετο, δὲ μᾶλλον ὁ λόγος περὶ αὐτοῦ καὶ συνήρχοντο ὄχλοι πολλοὶ ἀκούειν καὶ θεραπεύεσθαι ὑπ᾿ αὐτοῦ καὶ ἀπὸ τῶν ἀσθενειῶν αὐτῶν». (Λουκ. ε´ 15).
«Οὗτος ἦν ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήμοις καὶ προσευχόμενος».
῾Η Γραφὴ μᾶς ὑποδεικνύει σὲ ποιὲς περιπτώσεις τῆς ζωῆς μας πρέπει νὰ ὑποχωροῦμε καὶ νὰ προσευχόμαστε.
1. ῞Οταν αὐξάνουν ἡ ἐπιτυχία καὶ ἡ φήμη σου, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τ᾿ ἀνθρώπινα χειροκροτήματα καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὸ «ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι» (᾿Ιωάν. γ´ 30). Παράδειγμα ὁ ῞Αγιος ᾿Ιωάννης ὁ Πρόδρομος καὶ Βαπτιστής.
2. ᾿Εδίδαξε ὁ Κύριος· ῞Οταν ἡ ἔνταση καὶ ἡ βία μεγαλώνουν γύρω σου, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὴν ἀντιπαλότητα καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὸ «μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί» (Ματθ. ε´ 9).
3. ῞Οταν «εὐτυχοῦν τὰ χωράφια σου» ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὴν ἐπικίνδυνη ἀφθονία καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὸ μακαρισμὸ τοῦ «μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν» (Πράξ. κ´ 35).
4. ῞Οταν ἡ ἀσθένεια αὐλακώνει τὸ κορμί σου, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τ᾿ ἀνθρώπινα «περαστικά» καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὸ «ἐάν τε οὖν ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνήσκομεν τοῦ Κυρίου ἐσμέν» (Ρωμ. ιδ´ 8).
5. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρὸς τοὺς Φιλιππησίους· «᾿Ελπίζω δὲ ἐν Κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι ὑμῖν, ἵνα κἀγὼ εὐψυχῶ γνοὺς τὰ περὶ ὑμῶν· οὐδένα γὰρ ἔχω ἰσόψυχον, ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει· οἱ πάντες γὰρ τὰ ἑαυτῶν ζητοῦσιν, οὐ τὰ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ. τὴν δὲ δοκιμὴν αὐτοῦ γινώσκετε, ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον σὺν ἐμοὶ ἐδούλευσεν εἰς τὸ εὐαγγέλιον» (β´ 19-22).
῞Οταν οἱ γενιὲς περιχαρακωμένες, ἀλληλοχτυπιοῦνται, ἐσὺ ὁ γονιὸς ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὴν ἡλικιακὴ διεκδίκησι καὶ νὰ προσεύχεσαι, ὅπως ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος «ὡς πατρὶ τέκνον σὺν ἐμοί».
6. ῞Οταν ἡ ἐκκλησιαστικὴ περιθωριοποίηση σὲ πληγώνει, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὸν θρησκευτικὸ ζηλωτισμὸ καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὴν ἐν τῷ κόσμῳ ἀδελφότητα (Α´ Πέτρου ε´ 9).
7. ῞Οταν τὰ πάμπολλα ἀνθρώπινα «γιατί» σὲ πνίγουν, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὴν ἄσκεφτη προπέτεια καὶ νὰ προσεύχεσαι, ὅπως ὁ Κύριος εἶπε στὸν ᾿Απόστολο Πέτρο τό· «γνώσῃ δὲ μετὰ ταῦτα» (᾿Ιωάν. ιγ´ 7).
8. ῞Οταν ὅλα γύρω σου γίνονται ἀδυσώπητα «ὄχι καὶ ἀδύνατον», ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὸν λαβύρινθο τῆς ἀπιστίας καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὸ «παρ᾿ ἐλπίδα ἐπ᾿ ἐλπίδι» (Ρωμ. δ´ 18).
Παράδειγμα ὁ ᾿Αβραάμ «ὃς παρ᾿ ἐλπίδα ἐπ᾿ ἐλπίδι ἐπίστευσεν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸν πατέρα πολλῶν ἐθνῶν κατὰ τὸ εἰρημένον· οὕτως ἔσται τὸ σπέρμα σου».
9. ῞Οταν ὁ σκόλοπας μαστιγώνει ἀσταμάτητα τὴ ζωή σου, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη ἀπελπισία καὶ νὰ προσεύχεσαι γιὰ τὸ «ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου» (Β´ Κορινθ. ιβ´ 9).
10. ῞Οταν ἡ ἀνθρώπινη ἐγκατάλειψι σ᾿ ἔχει τυλίξει, ἐσὺ ν᾿ ἀποσύρεσαι ἀπὸ τὴν παγίδα τῆς γήϊνης μοναξιᾶς καὶ νὰ προσεύχεσαι «ὁ δὲ Κύριός μοι παρέστη» (Β´ Τιμ. δ´ 17).
῾Ο Κύριος «ὀψίας δὲ γενομένης μόνος ἦν ἐκεῖ» (Ματθ. ιδ´ 23).
«῾Εαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα».
«Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου»
(Ψαλ. ρμγ´ 1).
Δ´. ῾Η προσευχή «ἐνώπιον πάντων» (Πράξ. κζ´ 35).
Τὸ 27 κεφάλαιο τῶν Πράξεων εἶναι ἕνα συγκλονιστικὸ κεφάλαιο. ῾Η τριανδρία Παῦλος, Λουκᾶς καὶ ᾿Αρίσταρχος, ταξιδεύουν γιὰ τὴν Ρώμη μ᾿ ἕνα φορτηγὸ πλοῖο τῆς ἐποχῆς. Διηγεῖται ὁ ἀπόστολος Λουκᾶς, ὅτι «ἦμεν δὲ ἐν τῷ πλοίῳ αἱ πᾶσαι ψυχαὶ διακόσιαι ἑβδομήκοντα ἕξ» (στ 37).
Κι᾿ ὅταν ἦλθε ἡ στιγμὴ τῆς μαρτυρίας ὁ ἀπόστολος Παῦλος «λαβὼν ἄρτον εὐχαρίστησε τῷ Θεῷ ἐνώπιον πάντων καὶ κλάσας ἤρξατο ἐσθίειν» (στ. 35).
῍Ας δοῦμε ὡρισμένες περιπτώσεις, ὅπου ἡ μαρτυρία πρέπει νὰ δίδεται «ἐνώπιον πάντων».
1. ῾Η σωτηρία δὲν πρέπει νὰ κρύβεται·
῾Η αἱμορροοῦσα· (Μάρκου ε´ 29), κρυμμένη, δειλή, συγκλονισμένη, προσπαθεῖ νὰ κρύψει αὐτὸ ποὺ τῆς ἔγινε. ῾Η δημοσιοποίηση τὴν ἐνοχλεῖ, τὴν τρομάζει, τὴ γεμίζει ντροπή. ῞Ομως ὁ Κύριος ἐπιμένει. Κι᾿ ἐκείνη βγαίνει τελικῶς στὸ προσκήνιο καὶ δίνει τὴ μαρτυρία τῆς θαυμαστῆς ἀλλαγῆς.
῾Η δημόσια μαρτυρία ἐνώπιον πάντων ὀφείλεται.
2. Τὸ λάθος τοῦ Γαδαρηνοῦ (Μάρκου ε´ 18-20)·
῾Ο Κύριος ἔκαμε ἕνα θαῦμα στὴ ζωή του. ῾Ο θεραπευθεὶς παρακαλεῖ νὰ τὸν ἀφήσει νὰ μείνει κοντά Του καὶ ὁ Κύριος «οὐκ ἀφῆκεν αὐτὸν», ἀλλὰ λέγει αὐτῷ «ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου πρὸς τοὺς σοὺς καὶ ἀνάγγειλον αὐτοῖς ὅσα σοι ὁ Κύριος πεποίηκε».
῾Ο Κύριος ἔκρινε, ὅτι ὁ θεραπευθεὶς Γαδαρηνὸς ἔπρεπε νὰ μείνει κοντὰ στοὺς οἰκείους του γιὰ νὰ βλέπουν οἱ ἄνθρωποι τὴν θαυμαστὴ μεταβολή του.
3. Τὸ λάθος τοῦ Νικοδήμου·
Τρεῖς φορὲς ἀναφέρει ἡ Καινὴ Διαθήκη τὸν Νικόδημο καὶ τὶς τρεῖς φορὲς μὲ τὸ χαρακτηρισμό, ὅτι ἦταν ὁ ἄνθρωπος, ποὺ ἐπισκεπτόταν τὸν Κύριο τὴν νύκτα.
α) «῏Ην δὲ ἄνθρωπος ἐκ τῶν Φαρισαίων Νικόδημος ὄνομα αὐτῷ ἄρχων τῶν ᾿Ιουδαίων οὗτος ἦλθε πρὸς αὐτὸν νυκτός» (᾿Ιωάν. γ´ 1-3).
β) Στὴ συζήτησι μὲ τοὺς ᾿Αρχιερεῖς καὶ τοὺς Φαρισαίους περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ «λέγει Νικόδημος πρὸς αὐτοὺς ὁ ἐλθὼν νυκτὸς πρὸς αὐτὸν εἷς ὢν ἐξ αὐτῶν» (᾿Ιωάν. ζ´ 50).
γ) Στὸν ἐνταφιασμό· «ἦλθε δὲ καὶ Νικόδημος ὁ ἐλθὼν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν νυκτὸς τὸ πρῶτον, φέρων μῖγμα σμύρνης καὶ ἀλόης ὡς λίτρας ἑκατόν» (᾿Ιωάν. ιθ´ 39).
Τί κρῖμα! ᾿Εντρέπετο γι᾿ αὐτὸ ποὺ ἔπρεπε νὰ καυχᾶται. Δειλίασε γι᾿ αὐτὸ ποὺ ἔπρεπε νὰ τολμήσει. Καὶ τοῦτο παρὰ τὸ σχόλιο τοῦ Κυρίου σ᾿ αὐτόν. «Νικόδημε Ϝ πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἀλήθειαν ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς» (᾿Ιωάν. γ´ 21). ῏Ηταν σὰν νὰ τοῦ ἔλεγε, Νικόδημε στάσου «ἐνώπιον πάντων», μὴ κρύβεσαι.
4. ῾Η πρόκληση τοῦ Δανιήλ·
᾿Απὸ τὸ ς´ κεφάλαιο στίχοι 1-28 τοῦ βιβλίου τοῦ Προφήτου Δανιὴλ ἐξάγεται τὸ μήνυμα, ὅτι ἡ πίστι στὸν Θεὸ δὲν εἶναι κάτι γιὰ νὰ ντρέπεσαι, ἀλλὰ γιὰ νὰ καυχᾶσαι ἐν Κυρίῳ.
«῾Ο καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω» (Α´ Κορινθ. α´ 31).
5. Τὸ ὑπόδειγμα τοῦ Ματθαίου·
«Καὶ μετὰ ταῦτα ἐξῆλθε καὶ ἐθεάσατο τελώνην ὀνόματι Λευΐν καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἀκολούθει μοι. καὶ καταλιπὼν ἅπαντα ἀναστὰς ἠκολούθησεν αὐτῷ. καὶ ἐποίησεν δοχὴν μεγάλην Λευΐς αὐτῷ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ καὶ ἦν ὄχλος τελωνῶν πολύς καὶ ἄλλων, οἳ ἦσαν μετ᾿ αὐτῶν κατακείμενοι» ( Λουκ. ε´ 27-29).
῾Ο τελώνης Ματθαῖος καλεῖ ὅλο τὸ ἐπαγγελματικό του συνάφι, καὶ «ἐνώπιον πάντων» παρουσιάζει τὸν Κύριό Του, νὰ μιλάει γιὰ τὴν σωτηρία του.
6. Οἱ πιστοὶ εἶναι «πόλις ἐπάνω ὄρους κειμένη», «λύχνος ἐπὶ τὸν λυχνοστάτην» (Ματθ. ε´ 14 - 15.)
Μπορεῖτε νὰ κρυφτεῖτε; Νὰ μὴ σᾶς δοῦν; Νὰ προχωρᾶτε «διὰ νυκτός»; Μερικοὶ νομίζουν, πῶς ναί. ᾿Αποτέλεσμα, ἡ γελοιοποίηση.
Διότι ἐδῶ τὰ καταφέρνουν. ᾿Εκεῖ τοὺς ὑποψιάζονται. Πιὸ πέρα τοὺς ρωτοῦν «μήπως καὶ σὺ εἶσαι ἀπὸ αὐτούς»; ᾿Ιωάν. ιη´ 25).
Δῶσε τὴν μαρτυρία καὶ τὴν θεολογία σου «ἐνώπιον πάντων».
῎Οχι ἄσοφα. ῎Οχι προκλητικά. Χωρὶς ὕφος ἐπιτιμήσεως. Κάμε το ταπεινὰ καὶ σταθερά.
Κάμε το γιὰ τρεῖς λόγους·
α) Γιατὶ καὶ νὰ ἤθελες, δὲν θὰ μποροῦσες νὰ τὸ κρύψεις, ὅπως ὁ ῾Ιερεμίας ἐξομολογεῖται στὸ κ´ κεφάλαιο ποὺ περιγράφει τὸν ἐσωτερικό του ἀγῶνα.
«᾿Ηπάτησάς με, Κύριε, καὶ ἠπατήθην, ἐκράτησας καὶ ἠδυνάσθης· ἐγενόμην εἰς γέλωτα, πᾶσαν ἡμέραν διετέλεσα μυκτηριζόμενος· ὅτι πικρῷ λόγῳ μου γελάσομαι, ἀθεσίαν καὶ ταλαιπωρία ἐπικαλέσομαι, ὅτι ἐγενήθη λόγος Κυρίου εἰς ὀνειδισμὸν ἐμοὶ καὶ εἰς χλευασμὸν πᾶσαν ἡμέραν μου. καὶ εἶπα· οὐ μὴ ὀνομάσω τὸ ὄνομα Κυρίου καὶ οὐ μὴ λαλήσω ἔτι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. καὶ ἐγένετο ὡς πῦρ καιόμενον φλέγον ἐν τοῖς ὀστέοις μου, καὶ παρεῖμαι πάντοθεν καὶ οὐ δύναμαι φέρειν. ὅτι ἤκουσα ψόγον πολλῶν συναθροιζομένων κυκλόθεν· ἐπισύστητε καὶ ἐπισυστῶμεν αὐτῷ, πάντες ἄνδρες φίλοι αὐτοῦ· τηρήσατε τὴν ἐπίνοιαν αὐτοῦ, εἰ ἀπατηθήσεται καὶ δυνησόμεθα αὐτῷ καὶ ληψόμεθα τὴν ἐκδίκησιν ἡμῶν ἐξ αὐτοῦ. ὁ δὲ Κύριος μετ᾿ ἐμοῦ καθὼς μαχητὴς ἰσχύων· διὰ τοῦτο ἐδίωξαν καὶ νοῆσαι οὐκ ἠδύναντο· ᾐσχύνθησαν σφόδρα, ὅτι οὐκ ἐνόησαν ἀτιμίας αὐτῶν, αἳ δι᾿ αἰῶνος οὐκ ἐπιλησθήσονται. Κύριε, δοκιμάζων δίκαια, συνίων νεφροὺς καὶ καρδίας, ἴδοιμι τὴν παρὰ σοῦ ἐκδίκησιν ἐν αὐτοῖς, ὅτι πρὸς σὲ ἀπεκάλυψα τὰ ἀπολογήματά μου» (῾Ιερεμ. κ´ 7-12).
β) Γιατὶ ἂν δὲν τὸ κάμεις παραβαίνεις ἐντολὴ τοῦ Κυρίου· «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσι ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε´ 16).
γ) Γιατὶ δὲν ἐπιτρέπεται ἡ ἁμαρτία νὰ εἶναι προκλητικὴ κι᾿ ἐμεῖς νὰ εἴμαστε φοβισμένοι σὰν τὸν Νικόδημο·
«Οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ» (Β´ Τιμ. α´ 7).
7. Περιπτώσεις τῆς «ἐνώπιον πάντων» μαρτυρίας
* Ταξειδεύοντας μὲ ὅποιο δημόσιο μέσο ἄνοιξε τὸ βιβλίο σου καὶ διάβασε τὴν προσευχή σου.
* Στὸ ἑστιατόριο εὐχαρίστησε «ἐνώπιον πάντων» τὸ Θεό.
* Στὴν ἐκδρομὴ καὶ στὴν ἐξοχὴ δῶσε τὴν μαρτυρία σου γιὰ τὴν δημιουργία τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἀνθρώπινους ρυπαντές.
* Στὴν σύσκεψη τῶν γονέων τοῦ σχολείου τῶν παιδιῶν σου ἐξήγησε, ὅτι ἡ παιδεία Κυρίου ἀποτελεῖ τὴν βάση κάθε γνήσιας παιδαγωγικῆς.
* Στὸ περιβάλλον σου ποὺ βλασφημήθηκε τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ ἱερὰ πρόσωπα τῶν ῾Αγίων τῆς ᾿Εκκλησίας διαμαρτυρήσου «ἐνώπιον πάντων» καὶ πὲς τὶ σημαίνει ὁ Χριστὸς γιὰ σένα.
* Γιὰ μαρτυρία στὴν κοινωνία δράσε, ὅπως ὁ Κύριος στὸν τάφο τοῦ Λαζάρου, ποὺ προσευχήθηκε καὶ εἶπε· «πάτερ, εὐχαριστῶ σοι,ὅτι ἤκουσάς μου. ᾿Εγὼ δὲ ᾔδειν, ὅτι πάντοτέ μου ἀκούεις· ἀλλὰ διὰ τὸν ὄλχον τὸν περιεστῶτα εἶπον, ἵνα πιστεύσωσιν ὅτι σύ με ἀπέστειλας» (᾿Ιωάν. ια´ 41-42).
«Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου»
(Ψαλ. ρμγ´ 1).
Ε´. Τρόποι καὶ τόποι προσευχῆς
«Προσεύχου»
α) «᾿Εν παντὶ καιρῷ» (᾿Εφεσ. ς´ 18) «ἀδιαλείπτως» (Α´ Θεσ. ε´ 17).
β) «Τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ» (Ματθ. ς´ 6).
γ) «Κατὰ μόνας» ἢ «κατ᾿ ἰδίαν» (Λουκ. θ´ 18) (Ματθ. ε´ 44).
δ) «῾Υπὲρ τῶν διωκόντων ὑμᾶς» (Ματθ. ε´ 44).
ε) «῾Υμνοῦντες τὸν Θεόν» (Πρξ. ις´ 25).
στ) «Πιστεύοντες ὅτι ἐλάβετε» (Μάρκ. ια´ 24).
ζ) «᾿Εκτενέστερον (Λουκ. κβ´ 44).
η) «῾Υπὲρ ἀλλήλων» (᾿Ιακώβου ε´ 16).
θ) «῞Οπως ἰαθῆτε» (᾿Ιακώβου ε´ 16).
ι) «῎Οχι γιὰ νὰ φανεῖτε» (Ματθ. ς´ 5).
ια) «Γιατὶ πολὺ ἰσχύει ἡ δέησι Ϝ ἐνθέρμως γινομένη» (᾿Ιακ. ε´ 16).
«Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου»
(Ψαλ. ρμγ´ 1).
ΣΤ´. ῾Η ὑποδειγματικὴ προσευχή
1. Προκαλεῖ ἐπιθυμία γιὰ προσευχή
«Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχόμενον ὡς ἐπαύσατο, εἶπέ τις τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρὸς αὐτόν· Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι, καθὼς καὶ ᾿Ιωάννης ἐδίδαξε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ» (Λουκ. ια´ 1).
2. Εἶναι κάτι ποὺ τὸ μαθαίνουμε «δίδαξον ἡμᾶς νὰ προσευχόμεθα» (Λουκ. ια´ 1).
3. Πρέπει νὰ εἶναι σύντομη· «προσευχόμενοι μὴ βαττολογήσετε» (Ματθ. στ´ 7).
4. Προσευχόμεθα μ᾿ ἐγκαρδιότητα· «Πάτερ Ϝ Ϝ » (Ματθ. στ´ 9).
5. Προσευχόμεθα ὡς ἀδέλφια· «ἡμῶν» (Ματθ. στ´ 9).
6. Προσευχόμεθα μὲ σεβασμό· «ποὺ εἶσαι στὸν οὐρανό» (Ματθ. στ´ 9).
7. Αἰτήματα γιὰ τὴ σχέση μας μὲ τὸν Θεό·
«ἂς ἁγιασθεῖ τὸ ῎Ονομά σου
ἂς ἔλθει ἡ Βασιλεία σου
ἂς γίνει τὸ θέλημά σου» (Ματθ. στ´ 9-10).
8. Αἰτήματα γιὰ τὶς ἀνάγκες μας·
«τὸ ψωμί μας τὸ καθημερινό
«συγχώρεσε τὶς ἁμαρτίες μας»
«μὴ μᾶς φέρεις σὲ πειρασμό»
«ἐλευθέρωσέ μας ἀπὸ τὸν πονηρό» (Ματθ. ς´ 11-13). (Λουκᾶ ια´ 1-4).
9. ᾿Αφοῦ πρῶτα συμφιλιωθοῦμε μὲ τοὺς ἀδελφούς μας.
«Γι᾿ αὐτό, ὅταν προσφέρεις τὸ δῶρο σου στὸν ναὸ κι ἐκεῖ θυμηθεῖς πὼς ὁ ἀδελφός σου ἔχει κάτι ἐναντίον σου ἄφησε ἐκεῖ, μπροστὰ στὸ θυσιαστήριο τοῦ ναοῦ, τὸ δῶρο σου καὶ πήγαινε νὰ συμφιλιωθεῖς πρῶτα μὲ τὸν ἀδελφό σου καὶ ὕστερα ἔλα νὰ προσφέρεις τὸ δῶρο σου» (Ματθ. ε´ 23-24).
